Hoe goed bewegen leerlingen van groep 8?

Hoe staat het ervoor met het bewegingsonderwijs aan het einde van het (speciaal) basisonderwijs in Nederland? Dat is de vraag waarop een antwoord werd gezocht in Peil.Bewegen & Sport 2023/2024. In het voorjaar van 2024 zal Peil.Bewegingsonderwijs worden uitgevoerd op een representatieve steekproef van naar verwachting 100 basisscholen.
In de afgelopen decennia zien we een afname in de fysieke fitheid en motorische vaardigheid van Nederlandse kinderen. De sterkste afname in vaardigheid was te zien op testen die balvaardigheid meten zoals tennis en gooien en vangen via de muur. Goed kunnen bewegen is belangrijk, het heeft invloed op ontwikkelingen in verschillende andere gebieden zoals de sociaal-emotionele ontwikkeling (zelfvertrouwen en relaties met peers) en de cognitieve ontwikkeling.
Tijdens dit onderzoek wordt een grote, representatieve steekproef gedaan om inzicht te krijgen in het niveau van de beweegcompetenties van leerlingen. Er worden lessen van klassen geobserveerd om te kijken of er verbanden bestaan tussen beweegcompetenties van leerlingen en de leskwaliteit in het bewegingsonderwijs. Daarnaast is er is specifieke aandacht voor het beweegplezier van leerlingen.
Het onderzoek
Het onderzoek wordt uitgevoerd met een NRO subsidie en gaat ruim 2 jaar duren en bestaat uit een peilingsonderzoek en een verdiepende studie. Het peilingsonderzoek zal objectieve informatie leveren over hoe goed de beheersing van leren bewegen en bewegen is van leerlingen. Het verdiepend onderzoek zal plaatsvinden bij een selectie van leerkrachten van de aan het peilingsonderzoek deelnemende scholen. Er wordt uitgezocht of er verband is tussen de beweegcompetenties van leerlingen, de competenties van de gymleerkrachten en de kwaliteit van de lessen bewegingsonderwijs.
Aanvullend wordt in de verdiepende studie ook gekeken het plezier van leerlingen in bewegen. Plezier in bewegen wordt gezien als een belangrijke voorwaarde voor kinderen om (duurzaam) aan sport en bewegen deel te nemen en is dus een belangrijke uitkomst van het bewegingsonderwijs.
Dit project is het vervolg van Peil.Bewegingsonderwijs dat is uitgevoerd in het najaar van 2016. In dit technische rapport zijn de onderzoeksresultaten van de eerdere peiling terug te vinden.
Samenwerking
- Rijksuniversiteit Groningen, Universitair Medisch Centrum Groningen, Bewegingswetenschappen RUG
- Stichting Cito, Psychometrie
- Hanzehogeschool, Instituut voor Sportstudies
- Hogeschool Arnhem Nijmegen, Sport en Bewegen HAN
- Hogeschool van Amsterdam, Lectoraat Bewegen In en Om School
- Fontys Hogeschool, Lectoraat Move to be
- Hogeschool Windesheim, Lectoraat Bewegen, school en sport
Duur
Het onderzoek is gestart op 1 november 2022 en loopt tot 31 december 2024.
Contact
Vanuit De Haagse Hogeschool zijn lector Sanne de Vries, s.i.devries@hhs.nl, en onderzoeker Jonas Leenhouts, j.j.leenhouts@hhs.nl, bij dit project betrokken.