De gezondheidszorg is constant in beweging. Met de toename van complexiteit in zorgvragen, de veranderingen in patiëntverwachtingen en de technologische ontwikkelingen van zorginnovaties in de gezondheidszorg is het nodig dat zorgverleners continu kunnen schakelen met andere zorgprofessionals, zich kunnen inleven in de patiënt en diens situatie en daarin de best mogelijke zorg kunnen bieden.

Tegenwoordig is binnen de gezondheidszorg steeds meer gebruikelijk om te leren van andere sectoren. Zo heeft de zorg een aantal lessen uit de luchtvaart over kunnen nemen in het verbeteren van de veiligheid. Maar als het gaat om excelleren, kan de topsport een mooi voorbeeld in zijn. Topsporters moeten continu opzoek zijn naar methodes om zichzelf te verbeteren om alleen zo naar het hoogste niveau te kunnen komen.

Dit heeft ons aan het denken gezet: wat kunnen verpleegkundigen leren van topsporters tijdens het creëren van excellente zorg? Daarmee leggen we niet de focus op de unieke kenmerken van deze unieke mensen, maar juist op hun omgeving. Wat zijn kenmerken van de prestatieomgevingen waarin sporters zich op duurzame wijze continu weten te ontwikkelen? Met deze lessen kunnen aanbevelingen voor de zorg en het zorgonderwijs geformuleerd worden. 

Snel veranderende maatschappij

De huidige gezondheidscontext heeft gevolgen voor de zorgmedewerkers. Gepassioneerde zorgmedewerkers (zoals verpleegkundigen) worden dagelijks blootgesteld aan de snel veranderende maatschappij en willen continu de best mogelijke zorg blijven leveren aan elke patiënt. Om dit te kunnen doen zullen zij zich voortdurend moeten inleven in de (technologische) ontwikkelingen in het vak; deze kennis, in afstemming met andere professionals, kunnen toepassen in het leveren van zorg; en terwijl ze zorg leveren, deze zo goed mogelijk kunnen afstemmen op de persoonlijke situatie van de patiënt (Govranos & Newton, 2014). Kortom, werken in de zorg is topsport!

Een manier om kwaliteit van zorg te kunnen garanderen is door fouten te voorkomen. De focus op het voorkomen van fouten was voor het eerst beschreven in het rapport van Kohn en Dona (2000) “To Err is Human” (Mitchell, Schuster, Smith, Pronovost, & Wu, 2016). Hun boodschap was om zorgverleners vooral niet af te rekenen op gemaakte fouten, maar samen te reflecteren en te leren van de gemaakte fouten, zodat een veiliger gezondheidszorgsysteem gecreëerd kan worden (Kohn et al., 2000).

Leren van fouten

Na de publicatie van dit eerste rapport zijn de discussies over en onderzoeken naar patiëntveiligheid toegenomen (Stelfox, Palmisani, Scurlock, Orav, & Bates, 2006). Miljoenen rapporten over incidenten in de zorg zijn gedeeld om te kunnen leren van eerder gemaakte fouten (Mitchell et al., 2016).

Daar tegenover vragen meerdere onderzoekers zich af of het verzamelen en delen van informatie over gemaakte fouten en incidenten genoeg is om een goede gezondheidszorg te creëren (Battles & Stevens, 2009). Uiteindelijk is zorgen voor, bijvoorbeeld, patiënten met multimorbiliteit iets wat meer vraagt dan alleen het uitvoeren van geprotocolleerde zorg. Door als zorgmedewerker steeds een betere versie van zichzelf te willen worden, kunnen zij inspelen op de continue veranderingen in de zorg en een grote rol spelen in de kwaliteit van leven van de patiënten.

Onderzoek

Een scoping review naar kenmerken van een prestatieomgeving waarin duurzame excellentie wordt gecreëerd.

Duur

Dit project loopt tot en met 31-12-2022.

Samenwerking

Er vindt een samenwerking plaats tussen de opleiding HBO Verpleegkunde en de lectoraten Relationele Zorg en Urban Ageing.

Team

  • Loes Verdoes (Lectoraat Relationele Zorg), l.verdoes@hhs.nl
  • Peter Renden (Lectoraat Relationele Zorg)
  • Jeroen Dikken (Lectoraat Urban Ageing)