Publicatiebeleid

Op 24 april 2018 heeft het CvB de notitie Eigenaarschap onderzoekspublicaties t.b.v. open access goedgekeurd (ook wel “open access-beleid” of “publicatiebeleid”). Hierin wordt de ambitie van De Haagse Hogeschool uitgesproken om open access te publiceren, in het kader van de kenniscirculatie én om aan te sluiten bij het open accessbeleid van de Vereniging Hogescholen (VH).

Wat houdt het HHs-publicatiebeleid in?

Voor de grootste groep medewerkers ligt het auteurschap van van onderzoekspublicaties volgens de Auteurswet (Artikel 1 en 7) en de CAO HBO (artikel E7) bij De Haagse Hogeschool.

Als gevolg van het HHs-publicatiebeleid kunnen auteurs van onderzoekspublicaties blijven publiceren zoals ze dat in het verleden ook al deden, maar dienen zij met uitgevers afspraken te maken over een publicatielicentie waarmee Open Access publiceren en hergebruik van de publicatie door De Haagse Hogeschool gestimuleerd wordt. De Hogeschoolbibliotheek kan de auteurs hierbij ondersteunen.

Voor een kleinere groep medewerkers ligt het auteursrecht van onderzoekspublicaties niet (alleen) bij De Haagse Hogeschool. Aan deze uitzonderingen geeft de HHs de opdracht zich in te spannen om met mogelijke co-auteurs, andere betrokken instellingen of bedrijven en de uitgevers van onderzoekspublicaties voorafgaand het publiceren schriftelijke afspraken over open access te maken.

Als advies over de licentie is het meest voor de hand liggende een Creative Commons licentie van CC BY, maar uitzonderingen zijn mogelijk.

Vormen van open acces publiceren

Open access publiceren kan doorgaans op twee manieren:

  • Via de gouden route: je publiceert je onderzoekspublicatie via de platforms van de uitgevers in een (gedeeltelijk of geheel) open access tijdschrift.
  • Via de groene route: je publiceert je onderzoekspublicatie in een gesloten tijdschrift (waarop je als lezer een abonnement moet nemen) én een (geautoriseerde) versie van je publicatie komt (al dan niet na een embargoperiode) open access in een repository te staan. Dat is een publiek toegankelijke database van de onderzoeksinstelling. Bij De Haagse Hogeschool betekent dit dat je kunt publiceren in de HBO Kennisbank.
  • Daarnaast zijn er tijdschriften die een mengvorm hanteren (hybride route), die dus deels artikelen bevatten die alleen voor abonnementhouders beschikbaar zijn en deels artikelen die OA voor iedereen beschikbaar zijn. De volledige tekst van een specifieke publicatie wordt gratis beschikbaar gesteld voor alle geïnteresseerden, nadat de auteur de APC heeft betaald aan de uitgever. Deze vorm wordt door de Europese subsidieverstrekkers vanaf 2020 niet toegestaan (“Plan S”).

Aan beide routes kunnen kosten of voorwaarden zijn verbonden, afhankelijk van het contract tussen uitgever en auteur, waarvan de auteursrechten een belangrijk onderdeel vormen.

Voordelen van open access

  • Resultaten onderzoek sneller en onder breder publiek (!) bekend en uitgebreider benut en doorontwikkeld (kenniscirculatie en impact).
  • Hiermee anticiperend op beoordeling door visitatiecommissie: meer en bredere impact van het onderzoek (valorisatie).
  • Auteur en werk vaker en eerder geciteerd (meer impact) => onderzoek van McKiernan in 2016: bij OA 6 x meer geciteerd!
  • Idem McKiernan: twee keer meer kans om geciteerd te worden binnen 4 tot 10 maanden na publicatie en bijna drie keer meer kans om geciteerd te worden binnen 10 tot 16 maanden na publicatie dan onderzoek wat niet-OA wordt gepubliceerd.
  • Vergroot het draagvlak voor onderzoeksklimaat en draagt bij aan uitstraling instellingsimago (kenniscreatie en imago).
  • Wetenschap wordt beter controleerbaar en reproduceerbaar (door open data).
  • Wetenschappers over de hele wereld kunnen kennisnemen van het onderzoek (gratis).
  • Gebruik overheidsmiddelen: kennis door publiek geld komt  meer ten goede aan het publiek (gratis).
  • Kosten voor instelling: (na transitieperiode) goedkoper model dan huidige uitgeefmodel (wordt onbetaalbaar).