Van Mensenrechten naar Moestuinen

Dit project onderzoekt voedselzekerheid in stedelijke gebieden vanuit mensenrechten en menselijke veiligheid. De focus ligt op gemeenschappelijke tuinen in Den Haag en Warschau, en maakt gebruik van participatief actieonderzoek om direct in contact te staan met bewoners, NGO’s en gemeenten. Samen onderzoeken we hoe toegang tot gezond en betaalbaar voedsel verbeterd kan worden, wat mensen motiveert om deel te nemen aan voedseltuinen, en hoe zulke plekken de sociale samenhang versterken. Het project bevordert zichtbaarheid, dialoog en kennisdeling ter ondersteuning van inclusieve, rechtvaardige en duurzame stedelijke voedselsystemen.

“Het is belangrijk dat dit project bestaat omdat voedselonzekerheid in steden vaak wordt overgeslagen in rijke landen. Ik vind het prachtig hoe tuinieren mensen met elkaar en met de natuur verbindt. Voedsel gaat niet alleen over eten, maar ook over zorg, waardigheid en verbondenheid.” - Szilvia Csevár, projectleider

Achtergrond

In stedelijke gebieden van rijke landen wordt vaak aangenomen dat er voldoende voedselzekerheid is. Toch ervaren veel mensen – vooral in kwetsbare wijken – nog steeds barrières tot gezond voedsel. Tegelijk tonen lokale initiatieven zoals buurttuinen potentieel om voedselonzekerheid aan te pakken en sociale impact te creëren. Dit project onderzoekt de uitdagingen en drijfveren achter deze initiatieven in Den Haag en Warschau. We verkennen wat mensen motiveert om mee te doen, en hoe deze inspanningen bijdragen aan menselijke veiligheid en het recht op voedsel. Ook bevordert het project zichtbaarheid en samenwerking over gemeenschappen en sectoren heen.

Doel

Het project heeft als doel te onderzoeken hoe gemeenschappelijke voedseltuinen stedelijke voedselzekerheid kunnen versterken, het recht op voedsel ondersteunen en inclusieve, door de gemeenschap gedragen oplossingen bevorderen in Europese steden.

Doelgroep

Het project richt zich op bewoners van stedelijke wijken met voedselonzekerheid, evenals op lokale belanghebbenden zoals NGO’s, gemeenten en onderwijsinstellingen. Het doel is om deze groepen via participatief actieonderzoek te betrekken bij het begrijpen van motivaties achter gemeenschappelijke tuinen, het identificeren van toegangsdrempels, en het samen ontwikkelen van inclusieve en duurzame oplossingen die voedselzekerheid verbeteren en veerkrachtige gemeenschappen versterken in Den Haag en Warschau.

Het streven  

Het project beoogt nieuwe inzichten te genereren in hoe gemeenschappelijke voedseltuinen kunnen bijdragen aan stedelijke voedselzekerheid, het recht op voedsel ondersteunen en gemeenschappen versterken via actieve participatie. Door partnerschappen tussen bewoners, NGO’s en gemeenten op te bouwen, streeft het project naar kennisdeling, sociale inclusie en meer rechtvaardige en duurzame voedselsystemen in Europese steden, met Den Haag en Warschau als startpunt.

Methode

Het project maakt gebruik van Participatief Actieonderzoek (PAR) als kernmethode, waarbij bewoners, studenten, NGO’s en gemeentelijke actoren als mede-onderzoekers optreden. Via gezamenlijke workshops, interviews en lokale betrokkenheid verkennen deelnemers voedselzekerheidsvraagstukken, drijfveren voor tuinieren, en mogelijkheden voor inclusieve oplossingen. PAR bevordert voortdurende reflectie en gezamenlijke kennisontwikkeling, en verbindt het onderzoek met de praktijk en de behoeften van de gemeenschap.

(Beoogde) resultaten

Het project levert praktische inzichten op in hoe gemeenschappelijke voedseltuinen kunnen bijdragen aan voedselzekerheid en het recht op voedsel. Het bevordert kennisontwikkeling over menselijke en voedselzekerheid, en sociaal-juridische aspecten van het recht op voedsel in stedelijke Europese contexten. Het onderzoekt ook motivaties voor deelname en milieubewust gedrag. De resultaten worden verwerkt in het onderwijs over mensenrechten, duurzaamheid en participatief onderzoek. Er worden communicatiemiddelen, workshopformats en beleidsadviezen ontwikkeld. Het project versterkt bovendien internationale samenwerking en verdiept het leerproces van studenten via praktijkgericht onderzoek.

Impact

Het project verwacht sociale impact te creëren door eerlijke toegang tot gezond voedsel te bevorderen, gemeenschapsbanden te versterken en bewoners te empoweren om hun lokale voedselsystemen mee vorm te geven. Het vergroot het bewustzijn van voedsel als mensenrecht en stimuleert milieubewust gedrag. De onderzoeksresultaten worden geïntegreerd in onderwijs over mensenrechten, duurzaamheid en inclusie. Het project versterkt samenwerking tussen wetenschap, samenleving en overheid, en draagt bij aan veerkrachtige, inclusieve en verbonden stedelijke gemeenschappen in Den Haag, Warschau en daarbuiten.

Start- en einddatum

Deze eerste fase van het project loopt gedurende het jaar 2025.

Financiering

Dit project wordt gefinancierd met PGO-gelden.  

Samenwerking

Internationale samenwerking met de Maria Grzegorzewska Universiteit (MGU) in Warschau, Polen.

Partners in Den Haag:

• Loket Stadslandbouw, van Gemeente Den Haag
• Ons Eten
• Boerendorp
• United Rising
• De gezonde super

Team  

• Projectleider Warschau: Dr. Ewa Duda 

Team Den Haag:

• Projectleider: Szilvia Csevár (LAW/GIL)
• Studentcoördinator (LAW): Zsófia Rába
• Studentonderzoekers (LAW): Micol Battistella, Julia Kaźmierczak, Vlada Kolinko, Dominik Miklósi

Contact  

Szilvia Csevár [email protected]