Wereldwijde dialoog over effect van AI op officiële statistieken

Op 5 oktober 2025 kwamen toonaangevende experts uit de internationale data- en statistiekgemeenschap bijeen op de Wijnhaven-campus van de Universiteit Leiden in Den Haag. De reden hiervoor was een sessie over AI-voorbereidheid en officiële statistieken (van overheidsinstanties en erkende publieke instellingen), gehouden als onderdeel van het International Statistical Institute (ISI) World Statistical Congress.

De snelle vooruitgang van kunstmatige intelligentie verandert ingrijpend hoe data wordt geproduceerd, geanalyseerd en gebruikt. Deze sessie onderzocht een centrale vraag waarmee overheden en instellingen wereldwijd worden geconfronteerd: Zijn Officiële Statistieken klaar voor het AI-tijdperk?

Het evenement, georganiseerd door UNESCO en partners, bracht belangrijke figuren samen die werkzaam zijn op het snijvlak van datawetenschap, governance en publieke statistieken. De discussies richtten zich op drie hoofdthema’s:

• Wat het betekent voor nationale statistische systemen om echt “AI-ready” te worden?
• Hoe innovatie kan worden gecombineerd met robuuste governance, transparantie en privacy?
• Hoe instellingen over grenzen heen kunnen samenwerken om betrouwbare, toekomstbestendige data-ecosystemen op te bouwen?

Het panel bestond uit sprekers:

• Barteld Braaksma, Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
• Bhanu Neupane, UNESCO
• Lampros Stergioulas, UNESCO-leerstoel AI and Data Science for Society (HHs)
• Maria Fasli, Pro-Vice Chancellor (Research & Innovation), University of Sussex en UNESCO-leerstoel Analytics & Data Science, University of Essex
• Steve MacFeely, Chief Statistician, OECD
• Ed Humpherson, Office for Statistics Regulation
• Francesca Kay, Central Statistics Office Ireland
• Nina Bekele, Google
• Jim Tebrake, International Monetary Fund (IMF)
• Saskia Lensink, TNO
• Junhwi Lee, KOSTAT (Statistics Korea)

De sprekers benadrukten de toenemende afhankelijkheid van AI-gedreven methoden op gebieden zoals geautomatiseerde dataverwerking, anomaliedetectie, modellering en snelle statistische schattingen. Tegelijkertijd onderstreepten zij de noodzaak van duidelijke regelgevende kaders, ethische richtlijnen en capaciteitsopbouw om ervoor te zorgen dat AI het publieke vertrouwen versterkt in plaats van ondermijnt.

De sessie benadrukte ook het belang van internationale samenwerking. Nu data complexer en wereldwijd steeds meer verbonden wordt, kan geen enkele organisatie de uitdagingen van AI-adoptie alleen aanpakken. Samenwerkingsgerichte governance, gedeelde best practices en open dialoog werden geïdentificeerd als cruciale manieren om te waarborgen dat Officiële Statistieken robuust, transparant en maatschappelijk verantwoord blijven.

De UNESCO-leerstoel Data Science & AI for Society aan De Haagse Hogeschool droeg met deelname van lector Lampros Stergioulas bij aan dit wereldwijde gesprek, waarmee de missie van de leerstoel werd versterkt om ethisch, inclusief en mensgericht gebruik van AI in de samenleving te ondersteunen.

Dit evenement markeert een nieuwe stap in het versterken van de wereldwijde paraatheid voor AI-gedreven transformatie in de publieke sector en benadrukt de groeiende rol van Den Haag als centrum voor internationale dialoog over data, technologie en governance.