In een maatschappij in transitie naar een duurzame en inclusieve samenleving krijgen organisaties en experts te maken met complexe vraagstukken waarvan de oplossing (nog) niet voorspelbaar is. Binnen organisaties zijn medewerkers in alle functies onmisbaar om een duurzame transitie voor elkaar te krijgen. Maar wat medewerkers moeten bijdragen, verandert voortdurend.  

De expertise die nodig is om van deze transities een succes te maken, verandert onder invloed van nieuwe inzichten, wetgeving, samenwerkingsverbanden en (technische) oplossingen. Het maakt dat mensen moeten upskillen (op een hoger niveau functioneren, complexere problemen oplossen en/of een hogere opleiding hebben), reskillen (up-to-date blijven binnen hun eigen vakgebied of aanvullende expertise ontwikkelen op een ander vakgebied), deskillen (manieren van werken afleren) of hun expertise toepassen in een andere functie.  

Voor sommigen een kans om zich te vernieuwen, voor anderen tijdelijk een barrière om te kunnen en willen bijdragen aan nieuwe behoeftes op de arbeidsmarkt. Ons onderzoeksteam onderzoekt hoe je flexpertise kunt bevorderen met innovatieve Human Capital-oplossingen. 

Wat is flexpertise? 

Flexpertise is het vermogen om te reageren en anticiperen op een veranderende vraag naar expertise. Arbeidsmarkt trends laten zien dat in vrijwel elke functie dit aanpassingsvermogen nodig is. Het promotie-onderzoek van Lonneke Frie, waarvoor zij de Best Dissertation Award 2024 heeft ontvangen, laat zien wat flexpertise is en wat maakt dat werkenden zich voortdurend kunnen aanpassen en ontwikkelen. Dat is goed voor de eigen duurzame inzetbaarheid en voor de organisaties waarvoor ze werken. 

Voortbouwend op haar promotieonderzoek richten Lonneke Frie en haar Flexpertise-onderzoeksteam zich op de vraag hoe je flexpertise kunt bevorderen op individueel, team en organisatie-niveau. Dit doen we aan de hand van drie onderzoekslijnen en vanuit een systeem-dynamische bril. 

Versnellen van duurzaamheidstransities met flexpertise 

Systemische duurzame transities, zoals de energietransitie, de voedseltransitie, de transitie naar een circulaire economie, maar ook de transitie naar een inclusieve samenleving vragen allemaal om samenwerking tussen professionals met verschillende expertisegebieden. Het gaat om het (gezamenlijk) ontwikkelen van nieuwe expertise voor complexe vraagstukken en het van waarde maken van deze expertise binnen een netwerk van samenwerkende organisaties, toezichthouders en maatschappelijke instanties. Dat is een complex vraagstuk, waarbij de betrokkenen geregeld ervaren dat de veranderingen soms langzamer gaan dan ze eigenlijk zouden willen.  

Flexpertise Strategy Scan

Als we transities willen versnellen, is het van belang de flexpertise skills van alle betrokkenen te vergroten. Daarvoor hebben Marieke Gombault en Lonneke Frie de Flexpertise Strategie Scan ontwikkeld en met succes toegepast in de praktijk.. De Flexpertise Strategie Scan is een methode waarmee organisaties hun interne transitie naar duurzaamheid kunnen versnellen door het bevorderen van flexpertise. In de omschakeling naar duurzaamheid moeten medewerkers vaak aanvullende kennis en kunde ontwikkelen om van waarde te blijven voor hun organisatie. Vandaar dat flexpertise, het vermogen om in te spelen op een veranderende vraag naar expertise, een essentiële skill is.   

Er zijn 16 organisatiefactoren die flexpertise bevorderen, waaronder een duidelijke transitievisie, autonomie, cultuur/mindet en inzicht in toekomstige expertise behoefte. De Flexpertise Strategie Scan maakt inzichtelijk welke factoren je als organisatie het beste kunt verbeteren en met welke, door wetenschappelijk onderzoek bewezen maatregelen je dat kunt doen. Om de impact van ons onderzoek zo groot mogelijk te maken zullen we de methode verwerken tot een praktische open source handleiding die in het najaar beschikbaar komt. Organisaties kunnen de methode gebruiken om hun medewerkers beter in staat te stellen om bij te kunnen en willen dragen aan duurzaamheid. 

Heb je interesse om met deze scan de duurzaamheidstransitie in jullie organisatie te versnellen?

Voor meer informatie neem contact op met Marieke Gombault:

Pre order: Flexpertise Strategie Scan  

 

Een loopbaan als (fl)expert op de Noordzee 

In 2024-2025 voeren we dit project uit met subsidie van de LLO-Katalysator Bouwsteen 2 met een consortium van Vonk (MBO-opleider), MSG Strategies, de haven van Den Helder, Element NL, NedZero, en aanvullende partners. 

 

De energietransitie op de Noordzee zorgt voor een energietransitie op de arbeidsmarkt. Personeel zal makkelijker tussen sectoren moeten switchen omdat er groei en krimp is in de verschillende onderdelen van het energiesysteem (Gasproductie, Offshore Windenergie, Carbon Capture and Storage en Waterstofproductie). Dat vraagt om upskilling, deskilling, reskilling en transfer van expertise. In dit project ontwikkelen we daarvoor een: 

 

  • Noordzee-expertisekaart met de technische-inhoudelijke expertise die nodig is om de offshore energietransitie te realiseren en bijbehorende ontwikkelroutes 
  • Flexpertise-gesprekstool die inzicht geeft in de flexpertise ontwikkelbehoeften in de offshore energiesector voor nieuwe instroom, huidige medewerkers en zij-instroom. 
  • Concept Leve Lang Ontwikkeling (LLO)-oplossingen om expertise en flexpertise ontwikkeling te bevorderen. 

 

 

 

Flexpertise voor iedereen - Neuro-inclusieve randvoorwaarden voor flexpertise

Op de arbeidsmarkt is er behoefte aan werkenden die zich tijdig omscholen en bijscholen, zodat iedereen blijft bijdragen in een veranderende context (Flexpertise). Ons onderzoek laat zien dat Flexpertise zes vormen van aanpassing vraagt die niet voor iedereen mogelijk zijn. Voor Flexpertise is het bijvoorbeeld nodig dat je om kunt gaan met problemen waarvoor de oplossing nog niet vaststaat. Je moet diepgewortelde routines kunnen loslaten en je bewust zijn van je sterke en zwakke punten. Deze behoefte aan flexpertise gaat samen met de verwachting dat mensen bereid en in staat zijn om regie te nemen over hun eigen ontwikkeling en zich zelfstandig kunnen aanpassen. Voor sommigen is dat geen automatisch onderdeel van hun talenten. Zij moeten hierbij geholpen worden. 

We willen onderzoeken hoe we dat voor iedereen mogelijk kunnen maken door een neuro-inclusieve omgeving te creëren. Met een dergelijke omgeving kan iedereen werk maken van zijn, haar of hen talent. Zo blijft het menselijk kapitaal binnen organisaties niet onbenut, en kan het talent dat nu nog aan de zijlijn staat zichzelf van waarde maken op de arbeidsmarkt. 

Flexpertise in het HBO-onderwijs

Studenten zijn de professionals van de toekomst die gaan werken in een omgeving waarin verandering de constante is. De inhoudsgebieden waarin ze worden opgeleid, en de organisaties waar ze zouden willen werken, veranderen voortdurend. Wat je nu leert, kan daarmee morgen alweer verouderd zijn. Het ontwikkelen van flexpertise tijdens de Bachelor en Master opleiding is daarom belangrijk, zodat studenten leren hoe je jezelf duurzaam inzetbaar houdt. Daarom ontwikkelen we flexpertise tools voor het onderwijs op De Haagse Hogeschool. Flexpertise in het onderwijs start met docenten die zichzelf steeds vernieuwen om te zorgen voor een up-to-date en relevant curriculum, en in hun curriculum flexpertise bij studenten bevorderen. We bieden daarom praktische tools voor docenten en studenten. 

Leiderschap en flexpertise

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat leiders een belangrijke rol hebben in het bevorderen van flexpertise. We onderzoeken wanneer en hoe leiders het beste kunnen handelen als een medewerker niet wil of kan inspelen op een veranderende vraag naar expertise. Het blijkt dat leiders een belangrijke rol hebben in het creëren van een veilig klimaat waarin je fouten kunt maken als je jezelf ontwikkelt in een nieuw vakgebied. Ook hebben leiders een belangrijke rol in het zichtbaar maken van de waarde van iemands expertise. Daarnaast moeten leiders de mogelijkheid creëren dat medewerkers zich buiten de grenzen van hun eigen vakgebied ontwikkelen en zodat iedereen een unieke ‘expertise cocktail’ kan ontwikkelen. Dit alles vraagt van leiders dat zij zichzelf ook vernieuwen. In ons onderzoek richten we ons daarom ook op de vraag wat daarvoor nodig is. 

Culturele verschillen in flexpertise

Culturen verschillen in de wijze waarop ze iemand erkennen als expert. Dat heeft onder andere te maken met de verschillen in focus op het individu of het collectief, en de vraag in hoeverre expertise wordt gezien als iets dat louter gebaseerd is op performance of ook beïnvloed wordt door je status, reputatie en netwerk. Binnen dit onderzoeksthema onderzoeken we hoe ons dynamische model van flexpertise toepasbaar is binnen verschillende culturele contexten. 

Interesse in ons onderzoek?  

Heb je interesse om bij te dragen aan ons flexpertise onderzoek voor Human Capital Innovation, neem dan contact op met dr. Lonneke Frie (lfrie@hhs.nl of 06-24097385). 

Publicaties

Wil je meer lezen over flexpertise, raadpleeg dan de volgende onderzoeksartikelen:

Flexpertise in het nieuws