FUS op 4e Onderzoeksdag DBE in Groningen

De jaarlijkse Onderzoeksdag over Digitalisering in de Gebouwde Omgeving is een gezamenlijk initiatief van de vier Nederlandse technische universiteiten (4TU) en veertien hogescholen (14UAS), verenigd binnen het landelijke platform voor lectoren in de gebouwde omgeving (NL-GO). Waar de derde editie vorig jaar zich plaatsvond op De Haagse Hogeschool op de campus van TU Delft, werd de vierde editie dit jaar op 9 april 2025 georganiseerd door de Hanzehogeschool Groningen en de Rijksuniversiteit Groningen op de Zernike Campus in Groningen. 

De Haagse Hogeschool was prominent aanwezig op de onderzoeksdag, met bijdragen van het lectoraat Future Urban Systems, onderdeel van het Centre of Expertise Mission Zero en faculteit TIS. Onder moderatie van Rizal Sebastian presenteerden onderzoekers Tyra Polderman, Daniëlle Strydom en Lucas Mastenbroek hun werk op het gebied van digitalisering en duurzaamheid.

De onderzoeksdag Digitalisation of the Built Environment

De gebouwde omgeving staat onder druk door klimaatverandering, woningtekorten en maatschappelijke uitdagingen zoals vergrijzing. Grootschalige duurzame transities zijn nodig: denk aan hernieuwbare energie, circulaire materialen en slimmer onderhoud van infrastructuur. Digitalisering versnelt deze veranderingen dankzij beschikbare data, geavanceerde technologieën en brede maatschappelijke acceptatie. Toch zijn er nog open kennisvragen rond AI, Digital Twins, mixed reality en data-uitwisseling. Goede samenwerking en open standaarden zijn essentieel om gegevens tussen verschillende systemen en partijen makkelijk te kunnen uitwisselen en gebruiken. Nederlandse technische universiteiten en hogescholen vullen elkaar hierin aan met praktijkgericht en wetenschappelijk onderzoek. Samenwerking tussen studenten, onderzoekers en docenten stimuleert innovatie én impact. De onderzoeksdag vormde dan ook de uitgelezen kans om deze instellingen samen te brengen en kennis te delen rondom de digitale toekomst van de gebouwde omgeving.

Keynote speaker's en demo's

Het ochtendprogramma van de onderzoeksdag werd geopend met twee inspirerende keynotes. Saskia Hesselink van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) sprak over de rol van data in beleidsvorming en wet- en regelgeving rondom de gebouwde omgeving. Ze benadrukte het belang van betrouwbare data, transparantie en samenwerking tussen overheden en kennisinstellingen. Daarna deelde prof. Jakob Beetz van de RWTH Aachen University zijn visie op de praktische toepassingen van digitalisering, zoals het gebruik van open standaarden en BIM in internationale onderzoeksprojecten. Zijn lezing gaf een scherp beeld van hoe data-integratie innovatie in ontwerp- en bouwprocessen mogelijk maakt.

Na de keynotes volgde de eerste ronde demonstraties, verspreid over drie locaties op de campus. In het Smitsborg-gebouw konden bezoekers interactieve projecten ervaren, waaronder toepassingen van AI in ontwerpoptimalisatie en digitale participatietools. In de Reality Theatre van het Mercatorgebouw werd vertoond hoe mixed reality kan bijdragen bij het peilen van meningen van lokale bewoners bij nieuwbouw. Tegelijkertijd bood het Atlas Lab van de RUG een kijkje in de wereld van Digital Twins, remote sensing en mixed reality, waarbij onderzoekers live hun tools en prototypes demonstreerden, waaronder een VR model van de Zernike Campus.

Presentaties in BuildinG

De dag zette zich voort op de circulair gebouwde innovatiehub BuildinG. Opvallend was de aandacht voor AI en andere innovatieve methoden om schade aan gebouwen en infrastructuur – zoals scheurvorming – in een vroeg stadium te signaleren en te monitoren in de aardbevingsgevoelige regio Groningen. Ook biedt BuildinG een voor Nederland unieke triltafel, ontwikkeld door TNO. Deze simuleert specifieke trillingen als gevolg van aardbevingen door gaswinning en de impact daarvan op bouwmaterialen.

De Haagse was sterk vertegenwoordigd tijdens de plenaire presentatie sessies en demonstratiemark. Rizal Sebastian vervulde de rol als moderator van een van de plenaire sessies. Tyra Polderman en Lucas Mastenbroek, junior onderzoekers bij Future Urban Systems, demonstreerden een serious game gericht op de Wet open overheid (Woo) en participatieve stadsontwikkeling ontwikkeld in samenwerking met de Gemeente Den Haag en het lectoraat Civic Technology (voorheen speelbaar in het stadhuis van Den Haag, en nu in de Experience Centre in de Innovation Playground). Tyra lichte de ontwikkeling van deze game toe tijdens haar presentatie als een voorbeeld van de interactieve en immersieve onderzoeksprojectopstellingen in de Experience Centre, gepresenteerd door Lucas Mastenbroek. Danielle Strydom, onderzoeker bij hetzelfde lectoraat, presenteerde haar onderzoek naar digitale data-acquisitie in circulaire bouwprojecten. Haar werk richt zich op het integreren van BIM en digitale innovaties om klimaatneutrale steden te realiseren. 

Een dag van verbinding

De onderzoeksdag maakte duidelijk dat de grote opgaven in de gebouwde omgeving – van klimaatadaptatie tot woningbouw en circulariteit – vragen om een gezamenlijke inzet van wetenschap, praktijkgericht onderzoek en technologische innovatie. Digitalisering vormt daarbij niet alleen een versneller, maar ook een verbindende factor tussen disciplines, instellingen en sectoren. Door kennis en ervaringen te delen, zoals tijdens deze dag, worden nieuwe netwerken gesmeed en wordt de weg vrijgemaakt voor concrete oplossingen en een duurzame, inclusieve leefomgeving.

Meer weten?

Ben je benieuwd naar het onderzoek dat De Haagse Hogeschool en de partnerinstellingen presenteerden? In de publiek toegankelijke proceedings vind je uitgebreide samenvattingen (extended abstracts) van alle gepresenteerde onderzoeken. Zie in het bijzonder:

• Immersive experience of public data for inclusive urban development: Case of The Hague, The Netherlands door Klaas Jan Mollema, Rizal Sebastian, Jos van Leeuwen, Lucas Mastenbroek en Tyra Polderman
• Establishing an Experience Centre at The Hague University of Applied Sciences door Lucas Mastenbroek, Rizal Sebastian en Tyra Polderman
• Research on the interoperability of circular construction material data door Daniëlle Strydom en Rizal Sebastian