OPTIMA 2.0: naar de optimale match tussen kind en rolstoel

Meedoen, meespelen en je optimaal kunnen ontwikkelen. Hoe zorgen we er samen voor dat kinderen in een rolstoel op een efficiënte manier een goed passende rolstoel krijgen?

Centre of Expertise Health Innovation

Optima onderzoek kind en rolstoel

Meedoen, meespelen en jezelf optimaal ontwikkelen; voor ruim 7000 kinderen in Nederland is een goed passende rolstoel daarbij onmisbaar. Het rolstoelverstrekkingsproces (RVP) is een complex en tijdintensief proces waarin wordt bepaald welke rolstoel het meest geschikt is. Hier volgen meerdere stappen elkaar op en zijn veel partijen betrokken. Dit leidt niet altijd tot de best passende oplossing, met veel impact voor de participatie van het kind.    

Bij het OPTIMA 2.0 project gaan we samen aan het werk om een ideaal verstrekkingsproces (RVP2.0) voor kinderrolstoelen te ontwerpen en te testen in drie verschillende revalidatiecentra (als proeftuinen). We meten het verschil tussen het huidig en het ideale rolstoelverstrekkingsproces en onderzoeken of dit daadwerkelijk eenvoudiger, sneller en kosten-effectiever is. Een goed passende rolstoel zorgt ervoor dat het kind zich lichamelijk, emotioneel en sociaal optimaal kan ontwikkelen. Een goed lopend proces zorgt voor verminderde belasting van ouders/verzorgers en kinderen en biedt voordelen voor alle betrokken partijen, waaronder ergotherapeuten, Wmo-consulenten van gemeenten, rolstoelleveranciers, en fabrikanten. 

Doel van OPTIMA 2.0

Dit onderzoek richt zich op het ontwikkelen en evalueren van een vernieuwde aanpak voor rolstoelverstrekking in Nederland. Het doel is een gebruiksvriendelijk en sneller proces, met een betere match tussen kind en rolstoel, een verbeterde participatie van kinderen en ouders, en maatschappelijk kostenbesparing. Bij positieve resultaten kan deze kennis gebruikt worden om het verstrekkingsproces van kinderrolstoelen (en hulpmiddelen in het algemeen) breder te implementeren. 

logo Optima 2.0

Resultaten en aanbevelingen OPTIMA 1.0

De voorbereidende OPTIMA 1.0 studie (liep in 2023) naar het rolstoelverstrekkingsproces (RVP) voor kinderen van 0-18 jaar bracht knelpunten in kaart en leverde onderstaande aanbevelingen op:  

1. Verkorten duur van het verstrekkingsproces 
2. Opzetten lokale netwerken van kinderrolstoelexperts 
3. Verbeteren samen beslissen (ouders en kinderen beslissen altijd mee) 
4. Participatie van het kind is het uitgangspunt 
5. Begeleiding door gespecialiseerde Zit Advies Team (ZAT) van revalidatiecentra 

“ Uit het eerste OPTIMA onderzoek blijkt dat slechts 53% van de kinderen en hun ouders vindt dat de geleverde rolstoel aansluit bij hun programma van eisen.”  

“ Bij een te zware rolstoel het rijden minder leuk, zullen kinderen dit minder vaak zelf gaan doen en zijn ze afhankelijk om geduwd te worden, waardoor ze nog minder uitgedaagd worden om zelf in beweging te komen.”  

Samen met de betrokkenen zijn alle en inzichten van de OPTIMA 1.0 studie gebruikt om tot concrete en relevante verbeterpunten te komen binnen het verstrekkingsgproces. Voor leveranciers, ouders en kind, zorg professionals, beleidsmedewerkers en een algemeen publiek zijn onderstaande infographics ontwikkeld:

Het onderzoek van OPTIMA 2.0 gaat verder met deze aanbevelingen van OPTIMA 1.0. 

Aanpak 

Het OPTIMA 2.0 project bestaat uit 3 onderdelen:  

  1. Hoe tevreden zijn kind/ouder nu? (Controlegroep) 
    We gaan meten hoe tevreden kind/ouder nu zijn met hun rolstoel en het proces voor het verkrijgen van een rolstoel. Ook halen we kwalitatieve inzichten op door middel van focusgroepen.
  2. Hoe zouden we het samen graag willen? (Co-creatie) 
    We gaan met alle verschillende partijen om tafel om te bepalen hoe we het ideale verstrekkingsproces voor een kinderrolstoel graag zouden willen zien. Hiervoor gebruiken we co-creatie sessies, waarin alle stakeholders die betrokken zijn in dit project mee-ontwerpen, meedenken en meebeslissen. Naast de ouders en kinderen zijn Wmo-consulenten van gemeenten, rolstoelleveranciers, fysio- en ergotherapeuten en fabrikanten betrokken.  
  3. Het ideale proces in praktijk brengen: hoe tevreden zijn kind/ouder dan? (Interventiegroep in drie proeftuinen) 
    Vervolgens gaan we de uitkomst van dit optimale proces ook daadwerkelijk in praktijk brengen in drie verschillende ‘proeftuinen’.  Hier meten we ook weer hoe tevreden kind/ ouder zijn met hun rolstoel en het verloop van het proces. Ook worden hier de kwalitatieve inzichten opgehaald door middel van focusgroepen.

De uitkomsten van de controlegroep vergelijken we met de uitkomsten van de interventiegroep. Hierbij kijken we naar participatie, de match van rolstoel en kind, rolstoelvaardigheden en de duur en verloop van het verstrekkingsproces van de rolstoel. Ook vindt er een kosten effectiviteitsstudie plaats met de opgehaalde data: wat levert een ander verstrekkingsproces onder de streep nu precies op?  

Duur 

Dit project loopt van december 2024 tot en met november 2028. 

Financiering

Het OPTIMA 2.0 wordt gefinancieerd door ZonMw.

Samenwerking

Samenwerkingspartners zijn: Hogeschool van Amsterdam, Hogeschool Utrecht, Vrije Universiteit Amsterdam, CP Nederland en Handicap NL. 

Het onderzoek vindt plaats bij drie verschillende revalidatiecentra: Basalt (gemeente Den Haag), Reade (gemeente Amsterdam) en Heliomare (kleinere gemeenten in Noord-Holland). 

Projectgroep 

Meer weten? 

Contact 

Monique Berger, projectleider OPTIMA 2.0: m.a.m.berger@hhs.nl.

Graag op de hoogte blijven van de ontwikkelingen? Volg ons op LinkedIn of Instagram, of stuur je contactgegevens naar optimaonderzoek@hhs.nl.

Kind en rolstoel