“Cyberveiligheid moet vanzelfsprekend zijn”

Twintig jaar lang stond Marcel Spruit aan het roer van het lectoraat Cyber Security & Safety aan De Haagse Hogeschool. Op 22 mei 2025 neemt hij afscheid en blikt hij tijdens een seminar terug op twintig jaar onderzoek naar menselijk gedrag in de digitale wereld. 

Twee decennia geleden was cybersecurity vooral een technisch domein. Marcel zag al snel dat het gebruik van informatiesystemen ook veilig moet gebeuren. “Beveiliging is vooral een menselijk vraagstuk.” 

Kwetsbaar

Digitale en fysieke werelden zijn inmiddels sterk verweven. Bruggen, sluizen, verkeerslichten en zelfs olieraffinaderijen worden op afstand aangestuurd. “Dat is prachtig, maar het maakt ons ook kwetsbaar”, zegt Marcel. “Gebruikers en organisaties moeten beveiliging standaard meenemen in hun informatiesystemen. Net zoals bestuurders automatisch hun veiligheidsgordel omdoen in de auto.”

Beschermen

De digitalisering raast intussen voort: internetwinkels, smartphones, drones, slimme steden. Toch loopt de beveiliging nog altijd achter. “Er komen steeds meer functies bij, maar daarmee ook kwetsbaarheden. Zo weten criminelen hun weg online steeds beter te vinden en maken goedbedoelende gebruikers en beheerders fouten. Het is essentieel dat overheden, organisaties en gebruikers zich daartegen beter beschermen.

Mens en organisatie

De verschillende onderzoeksgroepen van het Centre of Expertise Cyber Security doen op het gebied van cybersecurity onderzoek naar techniek, wet- en regelgeving, mens en organisatie, risicomanagement en criminologie. Ze vullen elkaar aan, hebben raakvakken en werken waar mogelijk samen. De vele onderzoeken die Marcel uitvoerde, richtten zich vooral op de mens en de organisatie. “Techniek is belangrijk, maar gedrag bepaalt het succes. Mensen veroorzaken de digitale problemen, maar kunnen ze zelf oplossen door gedrag te veranderen.” 

Veilig organiseren

Bij gemeenten voert het lectoraat Cyber Security & Safety een groot onderzoek uit naar cybersecurity binnen operationele technologie. Van drones bij brandbestrijding tot crowd control in Scheveningen: er wordt gekeken hoe gemeenten dit veilig kunnen organiseren. Dat begint met een nulmeting en eindigt bij praktische oplossingen zoals richtlijnen, games en simulatoren. Een recent onderzoek van het lectoraat bevestigt dat kennis over digitale veiligheid niet genoeg is. “We ontdekten dat factoren als optimisme, sociale druk en uitstelgedrag ook bepalend zijn. Veel mensen weten dat ze hun systemen moeten beveiligen, maar stellen het uit of denken: ‘Dat overkomt mij niet.’”

Inzetten op educatie

Een opvallend kenmerk van het lectoraat is de aandacht voor onderwijsontwikkeling. “We willen snel meer professionals voor dit vakgebied opleiden, die anderen ondersteunen en leren veilig met digitale technologie om te gaan. Het ontwikkelen van cyberbewustzijn zou al op de basisschool moeten starten. Kinderen weten perfect hoe hun smartphone werkt, maar niet hoe ze die beveiligen en hoe ze fake data herkennen.”

Uitdagend vakgebied

Trots is Marcel op het leerboek Informatiebeveiliging onder controle dat hij schreef en de masteropleiding die hij mede ontwikkelde. “Cybersecurity is constant in ontwikkeling. Zelfs na twintig jaar blijft het leuk en uitdagend. Elk antwoord leidt tot een nieuwe vraag. Pas als cyberveiligheid geen keuze meer is, maar een vanzelfsprekendheid, blijven we gevaren en bedreigingen de baas.”

Afscheidsseminar

Op 22 mei 2025 neemt Marcel Spruit tijdens een speciaal seminar afscheid als lector Cyber Security & Safety aan De Haagse Hogeschool. Hij blikt terug op zijn werk en werpt een blik op de toekomst. Gastspreker is Wouter Stol, lector Cybersafety en hoogleraar Politiestudies, die onlangs afscheid heeft genomen. Wil jij het seminar bijwonen? Ga dan voor meer informatie naar het agenda-item en meld je aan! 

Meer informatie en aanmelden