Wat deed GUTs in 2025? – Civic Technology

Civic Technology werkt aan digitale innovatie die inwoners, overheid en samenleving dichter bij elkaar brengt. In 2025 werd gebouwd aan nieuwe tools, nieuwe kennis en nieuwe samenwerkingen. Ook startten projecten die de komende jaren veel impact zullen hebben op participatie, datagebruik en digitale inclusie. Hieronder deelt het lectoraat waar zij trots op zijn, welke projecten in volle gang zijn, en wat 2026 gaat brengen.

Trots: Publieke dialogen en Haags Klimaatakkoord

Als je aan lector Jos van Leeuwen vraagt waar hij trots op is, dan krijg je zeer waarschijnlijk meer te horen over het digitale platform Publieke Dialogen. Een platform dat ontworpen is als ondersteunend middel voor de publieke dialoog, het verbeteren van overleg en samenwerking tussen bewoners, zodat burgerparticipatie en burgerinitiatieven gemakkelijker worden.

Dit jaar ontwikkelde het lectoraat nieuwe tools voor het platform, zoals interactieve kaarten en een supereenvoudige login, waardoor bewoners gemakkelijk kunnen meedoen en op bijvoorbeeld een straatkaart hun wensen zichtbaar kunnen maken.

Een ander project waar Jos enthousiast over deelt is de inzet van het platform bij het Haagse Klimaatakkoord. In het Haagse Klimaatakkoord sluit de gemeente klimaatdeals met allerlei partners om Den Haag duurzamer te maken en onderdeel daarvan is de ondersteuning van burgerinitiatieven voor de energietransitie. Een burgerinitiatief, klein of groot, is complex en vraagt om veel kennis en overleg. Met bewoners onderling, met de gemeente en andere verbonden partijen. 

“Ons platform Publieke Dialogen wordt ingezet om deze initiatieven te ondersteunen, met een uitgebreide bibliotheek en met dialogen per initiatief waarin overlegd wordt en samengewerkt aan het plan voor de transitie. Wij zijn erg trots op hoe de bibliotheek gebruikt wordt, omdat deze snel kan groeien met tientallen of honderden documenten waardoor wij bijdragen aan een kennisbank die voor een groot publiek waardevol kan zijn. Het platform maakt met behulp van AI automatisch samenvattingen van documenten in de bibliotheek, waardoor een bewoner snel kan zien welk document relevant is.”

Mijlpalen om te vieren: de bomenluisteraar en bruggen bouwen

Het lectoraat is dit jaar ook nieuwe projecten gestart: de bomenluisteraar en bruggen bouwen voor inclusieve inwonerparticipatie bij de energietransitie, beiden in samenwerking met hogeschool Saxion.

De bomenluisteraar is een project gericht op het groene erfgoed in Den Haag en Deventer. De onderzoekers geven de bomen een stem, zodat ze kunnen vertellen over de jaren die zij in de stad hebben doorgebracht. Wat ze meemaken en voelen. We kunnen daaruit leren wat de impact is van menselijke activiteiten en bijvoorbeeld klimaatverandering op het welzijn van de bomen. Civic Technology deelt die lessen voor de toekomst op interactieve en aansprekende manier.

Daarnaast startte het lectoraat met het bouwen van bruggen voor inclusieve inwonerparticipatie, om jongeren, migranten en drukbezette gezinnen te betrekken bij de energietransitie, want hun deelname is essentieel. Bestaande vormen van participatie sluiten vaak onvoldoende aan bij hun leefwereld en mogelijkheden. Met Saxion onderzoekt en ontwerpt Civic Technology daarom nieuwe manieren om deze groepen mee te laten doen, zodat de stem van steeds meer inwoners wordt gehoord en er gezamenlijk beslist wordt over de toekomst van de energietransitie.

Urban Legends: DATAtheater, counter-mapping en vertrouwen

Klaas Jan Mollema is onderzoeker bij Civic Technology en zag hoe termen als 'Data' en 'Data-gedreven werken’ steeds vaker gebruikt worden in het dagelijks leven. Maar wat houdt data-gedreven werken eigenlijk in? In een theatercollege genaamd DATAtheater nam Klaas Jan gemeenteambtenaren en Haagse Hogeschool collega’s op toegankelijke wijze mee. Vanuit voor het publiek herkenbare anekdotes besprak hij de ontwikkeling van data en hoe we data optimaal inzetten voor zowel privé als zakelijk gebruik. 

Daarnaast een eervolle vermelding voor het onderzoek van Nazanin Karimi, waarbij zij gebruik maakt van counter-mapping. Dit is een methode om kaarten te maken die naast cijfers ook gevoelens, problemen, bewegingen en het dagelijks leven laten zien. Het project onderzoekt hoe woononzekerheid in Nederland wordt ervaren en beleefd. Deelnemers maken kaarten van hun eigen ervaringen die zoveel meer vertellen dan de officiële gegevens. Zo worden onzekerheid, verplaatsing, aanpassing en hoop zichtbaar die normaal gesproken niet in de cijfers of officiële verhalen terugkomen.

Mariëlle van Dijk paste in haar onderzoek in Delft-West de Q-methode toe om op geheel nieuwe wijze te onderzoeken hoe ’t zit met het vertrouwen van bewoners in de overheid. Deze methode geeft een gedetailleerd beeld daarvan, dat genuanceerder is dan alleen een cijfer. Deelnemers in het onderzoek rangschikten uitspraken en reageerden daarop vanuit hun eigen beleving en dat geeft een rijk inzicht in hoe het vertrouwen kan groeien en waar ‘small wins’ in zitten.

Impactvolle praktijkmomenten: city full of stories

De impact van het lectoraat is niet te onderschatten. Jos deelt: “Binnen Civic Technology zien we kansen om de digitale betrokkenheid verder te verdiepen en ook online tot gesprek en uitwisseling te komen.” Zo nemen ze de inzichten van het platform en uit de onderzoeken weer mee naar volgende fasen, steeds verder de praktijk in, om bewoners met elkaar in gesprek te brengen en bij te dragen aan een inclusieve, veerkrachtige en democratische samenleving.

Op naar 2026

Vooruitkijkend richting het nieuwe jaar deelt Jos de plannen binnen het lectoraat. De inzet van AI voor ondersteuning van online deliberatie zal steeds belangrijker worden. Een spannend nieuw project dat start, is het KID-platform voor Kennis, Innovaties en Data. Jos: “In elke grote organisatie is dit een uitdaging: wie heeft welke kennis, in welke projecten wordt wat precies gedaan en wat zijn de resultaten, hoe kunnen die elders gebruikt worden? En wanneer je als inwoner iets wil ondernemen, is de uitdaging om bij de juiste informatie en kennis in de gemeente te komen vaak nog groter.”

In samenwerking met de gemeente Den Haag ontwikkelt Civic Technology een nieuw platform voor het in kaart brengen en delen van kennis, innovaties en data. In eerste instantie is het project gericht op medewerkers van de gemeente, zodat er beter gebruik gemaakt kan worden van de aanwezige kennis en ervaring. Maar het platform krijgt een grotere reikwijdte en is een uitnodiging aan organisaties en inwoners in Den Haag om mee te doen, zodat we elkaar gemakkelijker vinden en kunnen samenwerken.