Jeugdhulp in Transformatie

Ruim een half miljoen kinderen in Nederland groeien op in een gezin waarin een of beide ouders psychische problemen of een verslaving heeft. De opvoeding van hun kinderen kent voor deze ouders bijzondere uitdagingen, met het risico dat psychische problematiek verergert en/of haar weerslag heeft op de kinderen. Integrale samenwerking tussen het jeugddomein en de geestelijke gezondheidszorg voor volwassenen (v-ggz) zou de effectiviteit van de hulp aan deze gezinnen kunnen vergroten.  

In de regio Haaglanden is met het oog daarop een aantal pilots uitgevoerd. Bij gezinnen met ernstige, complexe problematiek is naast jeugdhulp expertise of ondersteuning vanuit de v-ggz ingezet. Het gaat om de volgende projecten: ‘Beter Thuis’ (Den Haag, Zoetermeer en ‘Integraal 0-6-team in de wijk’) en ‘Ggz bij Jeugdbescherming west’ (vanuit Indigo en Impegno).  

In dit onderzoek zijn de werkwijze en de effecten van de pilotaanpak in acht casussen onderzocht. Daarnaast is met betrokken professionals gereconstrueerd wat de aanpak en effecten zouden zijn geweest als de pilots er niet waren geweest. 

Het onderzoek maakt, ondanks de onderlinge verschillen tussen de pilots, een zestal patronen zichtbaar die de meerwaarde van de inzet van v-ggz in jeugdhulptrajecten weergeven: 

1. Casusregie heeft grote meerwaarde voor gezinnen en samenwerking 

2. Professionele speelruimte is voorwaarde voor passende hulp 

3. Gezamenlijke afweging en analyse van de gezinssituatie zorgt voor meer integraliteit en meer passend hulpaanbod  

4. In de pilots is sprake van een gezamenlijke aanpak en er bestaat goede afstemming met het gezin 

5. Informatiedelen is verloopt beter vanuit de pilots  

6. Door de onderlinge samenwerking is er voor de betrokken professionals een leereffect  

Het onderzoek laat ook drie verbeterpunten zien. Ten eerste kan de samenwerking met partijen die niet deelnemen in de pilot verbeterd worden. Ten tweede zitten wachtlijsten het bieden van passende hulp in de weg. Ten slotte is er meer aandacht nodig voor de motivatie van alle gezinsleden voor de trajecten. 

Lees het rapport hier.

Hoe doen jongeren het nadat zij de residentiële jeugdhulp van Jeugdformaat hebben verlaten en hoe hebben zij de begeleiding tijdens hun verblijf ervaren? Dit onderzocht het Lectoraat Jeugdhulp in Transformatie samen met tweedejaars studenten van Social Work van De Haagse Hogeschool.

Jongeren blijken het – naar eigen zeggen – vrij goed te doen, hoewel zij ook nog wel de nodige strubbelingen kennen. Zij volgen een opleiding en/of hebben een (bij)baan, zijn tevreden over hun woonsituatie, hebben vrienden en hobby’s waarmee ze hun vrije tijd invullen. Zij voelen zich zelfredzaam en zijn fysiek gezond. Hun uitdagingen liggen bij hun psychische gezondheid, de relaties met hun familie en hun financiën.

Jongeren die in de residentiële jeugdhulp van Jeugdformaat hebben verbleven zijn overwegend positief over de begeleiding die zij ervaren hebben. Een uitdaging zien zij nog wel in het bieden van maatwerk in de begeleiding, zodat die goed aansluit bij de jongere.

Lees hier het volledige rapport.

Een derde van de jeugdprofessionals in de regio Haaglanden ervaart onvoldoende ruimte om te doen wat nodig is voor cliënten en om te investeren in de relatie met cliënten. De ervaren professionele ruimte is van invloed op het werkplezier en op de kans dat professionals werkzaam blijven in de jeugdhulp. Regels, voorwaarden en eisen beperken de professionele ruimte, waarbij de aandacht voor kostenbesparingen, de verschillen in eisen en voorwaarden tussen gemeenten en regio’s en de regels die gelden voor het inzetten van specialistische hulp het vaakst worden genoemd.

Twee keer per jaar doen we in opdracht van de regio onderzoek naar de ervaren professionele ruimte van jeugdhulpprofessionals. In september 2021 stond het subthema regels en eisen centraal en hebben we aan professionals gevraagd of en hoe deze van invloed zijn op hun ervaren professionele ruimte. In dit rapport doen we verslag van onze bevindingen en de aanbevelingen die door professionals zijn aangedragen.

Lees hier het volledige rapport.

Jeugdigen en ouders met een migratieachtergrond worden beperkt bereikt door de jeugdhulp. Als zij wel bereikt worden ervaren zijzelf en jeugdprofessionals knelpunten bij het bieden van maatwerk, aansluitend op hun vragen en behoeften.  

De Toolkit bestaat uit vier praktische tools om jeugdprofessionals te ondersteunen bij het bereik en bieden van maatwerk aan deze jeugdigen en ouders. Concreet ondersteunen de tools bij:

1. Het uitleggen van informele, vrijwillige en onvrijwillige jeugdhulp in Nederland;
2. Diversiteitsensitief werken in teams ondersteunen;
3. Initiëren van samenwerking tussen formele en informele organisaties in de jeugdhulp;
4. Impuls geven aan beleid om diversiteitsensitief werken te ondersteunen.

Lees hier het volledige rapport.