Duurzaamheids­onderzoek in, voor en door De Haagse

De hogeschool heeft inmiddels een sterk profiel opgebouwd in toegepast onderzoek op het gebied van duurzaamheid. “Waar mogelijk is de hogeschool zelf ons laboratorium en onderwerp van onderzoek.” Zes vragen aan Jos en Sander.

1. Waarom is duurzaamheid zo belangrijk om als De Haagse aan te werken?

Sander: “We staan momenteel voor enorme uitdagingen. We zijn niet duurzaam bezig met de acht miljard bewoners van onze aarde en dat gaat natuurlijk niet met deze schaalgrootte. We lopen op tegen een ongekende klimaatcrisis met rampzalige gevolgen voor mens en natuur en onze economie is nog absoluut niet circulair. Daar moeten onze studenten een rol in spelen.”

Jos: “Welk talent hebben we nodig om het tijd te keren? Hoe gaan we onze studenten opleiden om een rol te spelen in de transities die nodig zijn? Dat onderzoeken wij van het kenniscentrum Global and Inclusive Learning.”

2. De onderzoeksagenda van De Haagse op het gebied van duurzaamheid coördineren, hoe doe je dat?

Jos: “Duurzame ontwikkeling van talent en van expertise is een belangrijk uitgangspunt voor het bepalen van het portfolio aan onderzoeken dat binnen De Haagse plaatsvindt. We ervaren een groot enthousiasme in de organisatie om met duurzaamheid als onderzoeksthema aan de slag te gaan. Onder collega-onderzoekers en -docenten, onder studenten, maar ook in ons facilitair bedrijf. Een belangrijke taak voor ons is de onderzoekswensen in de organisatie zoveel mogelijk met elkaar te verbinden omdat De Haagse zich van oudsher kenmerkt door een grote autonomie bij de kenniscentra en in de opleidingen.”

Sander: “Onze rol is in dat kader vooral het creëren van learning networks,  netwerken van mensen die van elkaar leren rond - in ons geval – duurzaamheid, klimaatproblemen voorkomen, met klimaatadaptatie reageren op het veranderende klimaat en de economie circulair maken. Met voor ons dus de vraag:  kunnen we mensen, talent, expertise van binnen en buiten De Haagse bij elkaar brengen, multidisciplinair? Kunnen we onderwerpen verbinden waardoor de onderzoeksvraag nog interessanter wordt? Synergie ontstaat dan soms vanzelf, soms moet dat gestimuleerd worden. Het is een iteratief proces.”

3. De hogeschool zelf als laboratorium en onderwerp van onderzoek, hoe moeten we dat zien?

Sander: “We hebben als hogeschool de ambitie om zo snel mogelijk Paris Proof te worden wat onze gebouwen betreft. Maar Paris Proof kun je ook op een niet zo toekomstbestendige manieren realiseren. We moeten daarom een stap verder gaan en naar Future Proof toewerken.  Hoe garanderen we een duurzame fysieke leeromgeving op lange termijn? En welke rol kan De Haagse voor de buurt spelen als het om energievoorziening gaat. De energie die wij over hebben, denk aan overtollige warmte, kunnen wij delen met de bewoners uit bijvoorbeeld het naastliggende Laakkwartier. Nu ‘lekt’ deze energie weg. Dat is zonde vinden wij. Door middel van ons onderzoek komen we dan tot duurzame praktische oplossingen. Ons hoofdgebouw kun je als laboratorium zien voor het verduurzamen van vastgoed. In dat kader zijn we onderdeel van het initiatief EnergieRijk Den Haag ERDH, een samenwerkingsverband van onder andere Rijk, provincie en gemeente om de energietransitie en verduurzaming van vastgoed te versnellen.”

Jos: “Aanvullend hierop is ook de vraag: hoe zorgen we ervoor dat niet alleen omwonenden, maar ook collega’s en studenten hun verantwoordelijkheid kunnen nemen, welke kennis hebben ze nodig, welke handelingsperspectieven? “

Sander: “Precies, verantwoordelijkheid nemen en je rol pakken! We maken ons gebouw Future Proof, maar wij pakken als De Haagse ook onze rol in Den Haag bij de klimaatdeals. In Den Haag zijn een aantal klimaatdeals gesloten onder regie van de gemeente. Als hogeschool coördineren we de rol hierin van de kennisinstellingen in de regio. Samen gaan we werken aan de ontwikkeling van het Central Innovation District, het gebied rondom De Haagse en de treinstations Centraal en Hollands Spoor. In dit gebied gaan uitgebreide economische en stedenbouwkundige ontwikkelingen plaatsvinden om de verwachte groei van het aantal inwoners op te kunnen vangen, en om economische groei te stimuleren door middel van innovatie. Duurzaamheid is natuurlijk een centraal element in deze plannen.”

4. Wat is de connectie van de onderzoeksagenda met het onderwijs, de opleidingen?

Jos: “Op de eerste plaats kijken we naar het onderwijs zelf en onderzoeken we hoe duurzaamheidsonderwijs eruit moet zien. Welke nieuwe uitdagingen stelt dit aan de manier van lesgeven? In het team van Sander wordt onderzoek gedaan naar regeneratief leren, naar de vraag hoe we in formele en informele leercontexten mensen kunnen equiperen om zorgvuldig, verantwoord, in balans om te gaan met de planeet.”

Sander: “En in het team van Jos wordt onderzoek gedaan naar de veranderende vraag naar expertise. Dat geldt voor onze docenten, maar straks ook voor onze studenten als ze de arbeidsmarkt op gaan. Los hiervan hebben we inmiddels een scala aan minors die vanuit onderzoek gevoed worden. We werken bijvoorbeeld met onze studenten Civiele Techniek en Werktuigbouw in diverse onderzoeken nauw samen, ook vanuit het facilitair bedrijf. Een goed voorbeeld is onderzoek dat studenten doen naar het verbeteren van de warmte- en koudevoorziening en wat de meerwaarde zou zijn van extra warmteopslag onder  ons gebouw.”

5. Hebben studenten een rol in het bepalen van de onderzoeksagenda?

Jos: “We hebben binnen ons kenniscentrum een door studenten geleide research unit, waarin studenten bepalen welke onderwerpen zij belangrijk vinden om te onderzoeken.   Studenten zijn ook van harte uitgenodigd voor de kennislunches die we organiseren en andere research meet ups. Onze studenten opleiden als global citizens met een scherp oog voor duurzaamheid, dat is in dit verband het streven.”

Sander: “Wij hebben als Mission Zero een student community waarbij de studenten actief zijn in ons onderzoek en in de werkzaamheden van ons kenniscentrum op dit gebied.”

6. Internationalisering en verduurzaming, staat dat op gespannen voet?

Jos: “Vanuit ons kenniscentrum zijn we nauw betrokken bij de ontwikkeling van COIL, Collaborative Online International Learning. Daarmee kunnen studenten en docenten aan De Haagse een internationale leerervaring opdoen en leren om internationaal samen te werken. We zetten dit ook in voor onderzoek. Zo hebben we nu via COIL een onderzoek lopen over de duurzaamheidsonderwijs in Oekraïne, hoe moet dat eruit zien straks?” 

Sander: “COIL draagt ook bij aan de ‘dekolonisatie’ van onderwijs en onderzoek. We hebben bijvoorbeeld een project lopen met de University of the Western Cape in Zuid-Afrika, waar een grote kennis is op het gebied van waterstof als energiebron. Daar kunnen we in Nederland jaloers op zijn. Andersom kunnen onze studenten en onderzoekers bijdragen aan de vraag hoe je energiezekerheid versterkt in arme gemeenschappen in Zuid-Afrika. Bijvoorbeeld door een microgrid van zonnepanelen op te bouwen. Daarmee wordt duurzame energiezekerheid bereikbaar voor iedereen. Via COIL hoeven we elkaar niet vaak fysiek te ontmoeten, maar kunnen we samen onderzoeksprojecten opzetten en duurzaam internationaliseren, een inspirerende wisselwerking creëren.” 

Zie ook:

• Kenniscentrum Global & Inclusive Learning
• Kenniscentrum Mission Zero