Het ontwerpen en uitvoeren van regeneratieve leerecologien in hoger onderwijs
In dit promotieonderzoek wordt onderzoek gedaan naar wat de duurzaamheidtransitie betekend voor hoger onderwijs. Hoe kunnen we onderwijs co-creëren wat aansluit aan en bijdraagt aan het tot stand komen van meer duurzame toekomsten en wat vraagt dit van onderwijzers en het onderwijssysteem? Dit zijn de centrale vragen die behandeld worden in dit promotietraject. Dit onderzoek wordt gezamenlijk uitgevoerd met de WUR onder begeleiding van prof dr. Ir. Arjen Wals, lector dr. Kim Poldner & lector dr. Ellen Sjoer.
Project beschrijving
Wat
De maatschappij staat voor een grote uitdaging om een transitie naar een volhoudbare wereld te realiseren die zowel sociaal, ecologisch en economisch in balans is binnen de grenzen van de biosfeer. Hierbij heeft (hoger) onderwijs een enorme potentie om als katalysator te acteren en een nog grotere positieve bijdrage te leveren aan deze duurzaamheidstransities. Echter, dit vraagt ook om transformatie van het hoger onderwijssysteem, zelfs tot op een filosofisch niveau. Dit promotieonderzoek (uitgevoerd door van Bas van den Berg) beoogt:
- Een overzicht te creëren van vooruitstrevend hoger onderwijs wat aansluit aan en duurzaamheid co-creëert in regio’s;
- een overzicht te creëren van de designprincipes van dit soort hoger onderwijs;
- te identificeren wat dit vraagt van onderwijzers en hoe dit ontwikkeld kan worden;
- de systematische barrières en kansen in kaart te brengen om interventies uit te voeren om dit soort onderwijsvernieuwing aan te jagen.
Waarom
Het hoger onderwijs heeft een normatieve en morele plicht om actief bij te dragen aan duurzaamheidstransities. Ook als dit betekent dat we kritisch moeten zijn op onze eigen doen en laten. Zo is het ‘onderwijs-als-fabriek’ model wat momenteel prevaleert in het (hoger) (beroeps) onderwijs niet toereikend aan de complexiteit die gepaard gaat met leren over en voorbij transities zoals de transitie naar een circulaire stad. Dit soort onderwijs en het leren wat erin gebeurt, kan alleen gevormd en hervormd worden in samenwerking met de omgeving.
Tegelijkertijd moet ervoor gewaakt worden dat het niet een verlenging wordt van een neo-kapitalistisch arbeidersfabriek of economische machine. Het gaat met name om de schoonheid van de positie van student en hoger onderwijs in de samenleving als kritische vriend die ook disruptief mag zijn. Dit vraagt een herbezinning van hoe over hoger onderwijs gedacht wordt en dit vormgegeven dient te worden. Dit is een lastige uitdaging die veel vraagt van onderwijzers, hogescholen en beleidsmakers.
Indien het lukt om nieuwe of aanvullende grondprincipes te identificeren (voor het soort onderwijs wat duurzaamheidstransities co-creëert), is de impact die als instituut gemaakt kan worden richting een betere wereld gigantisch. Hierbij wordt De Haagse Hogeschool als UNESCO-hogeschool een voorloper als het gaat om duurzaam- en circulair onderwijs.
Hoe
Dit onderzoek vertrekt vanuit een onderzoek-als-activisme paradigma en een relationele lens voor duurzaamheid. Hierdoor is gekozen voor een ontwerpende actie-onderzoek methodiek in waarbij tevens gezocht wordt naar gemeenschappelijke kenmerken in manieren van denken en doen binnen een social groep of cultuur. Door deze combinatie kunnen de doelstelling verwezenlijkt worden d.m.v. een serie van case studies met het onderwijs van De Haagse Hogeschool.
Primair wordt hier de minor Mission Impact, een samenwerking met het kenniscentrum Mission Zero & de Industrial Design Engineering opleiding voor gebruikt. Hier worden drie iteraties van gerund met 15-25 studenten per iteratie. Tijdens deze minor worden creatieve onderzoeksmethodes ingezet om de levende ervaring van de betrokken studenten, docenten en praktijkpartners te verzamelen om vanuit verschillende perspectieven in het systeem tot conclusies te komen.
Betrokkenen en beoogde duur van het project
Dit onderzoek loopt van oktober 2020 tot oktober 2024 en wordt in samenwerking met de onderwijs- en leerwetenschappen leergroep van Wageningen University & Research voltooid.
Dit onderzoek beoogt te resulteren in een proefschrift, alsmede een podcast, een actieve mediumblog en een trainingsprogramma voor onderwijzers om hun eigen onderwijspraktijk te herontwerpen zodat dit beter kan aansluiten en bijdrage aan een betere, duurzamere wereld.