Lectoraat Fotonica
Hoe kunnen wij met fotonica bijdragen aan een duurzamer wereld?
Fotonica is de technologie die zich richt op het opwekken, transporteren, manipuleren en detecteren van licht en heeft zich de afgelopen decennia ontwikkeld tot een veelzijdige en belangrijke technologie die niet meer weg te denken is uit onze moderne wereld. Fotonica speelt een belangrijke rol in de aanpak van grote maatschappelijke uitdagingen op het gebied van circulaire economie, voedselvoorziening en gezondheidszorg. Doel van het lectoraat Fotonica, dat op 1 januari 2021 van start is gegaan, is dan ook om met toepassingsgericht fotonica-onderzoek bij te dragen aan een duurzamere wereld.
Hoe kunnen we de rijpheid van gewassen meten? Hoe kunnen we materiaalgebruik voor producten minimaliseren? Wat is de kwaliteit van de lucht op een bepaalde plaats? Hoe kunnen we ziektes sneller diagnosticeren en effectiever behandelen? Dit zijn slechts enkele voorbeelden van vragen die samenhangen met grote maatschappelijke uitdagingen op het gebied van circulaire economie, voedselvoorziening en gezondheidszorg. Fotonica speelt een belangrijk rol bij de aanpak van deze uitdagingen. Denk bijvoorbeeld aan energiebesparende LED-verlichting, zonnepanelen, snelle communicatie over glasvezelnetwerken, chirurgie met lasers en het gebruik van allerlei optische sensoren.
De missie van het lectoraat Fotonica is om een bijdrage te leveren aan een gezonde wereld en een duurzame economie door het toepasbaar maken van fotonicatechnologie in de praktijk. Ook draagt het lectoraat bij aan het opleiden van professionals op het gebied van fotonica, wat een voorwaarde is om de ambities van deze groeisector waar te kunnen maken.
Het fotonica-onderzoek richt zich op de toepassingsgebieden Hightech Industrie, Agri & Food, Energie & Klimaat, Gezondheid en Mobiliteit. Digitale technologie speelt in de ontwikkeling van deze gebieden een grote rol, waarbij fotonica op grote schaal wordt ingezet voor het verkrijgen van digitale data.
Sleutelwoorden voor het onderzoek zijn spectroscopie, metrologie en afbeelding. Het toepassen van optische sensoren, zoals spectrometers of glasvezel-gebaseerde sensoren, speelt hierbij een centrale rol. De lijfspreuk van de natuurkundige Heike Kamerlingh Onnes ‘door meten tot weten’, aangevuld met ‘door weten tot handelen’, is dan ook een leidraad voor het lectoraat Fotonica.
Team
Hilde Wijngaard (Dr, Ir)
Chantal van Tour (Ir, ing)
Arjan Lock (Dr, MS)
Erik Sikma (MS)
Oda Kok (MMI, ing)
Hilde Wijngaard (Dr, Ir)
Ik ben docent bij de opleiding Process and Food Technology (PFT), een internationale opleiding gericht op levensmiddelen- en chemische technologie. Ik houd me vooral bezig met levensmiddelen technologie en proceskunde, hier heb ik ook een achtergrond in. Hiervoor heb ik in onderzoek en ontwikkeling gewerkt in Unilever en in de onderzoeksinstituten ISPT en Teagasc. Het geeft me energie om mensen te zien groeien en ontplooien, daarom ben ik naar het onderwijs overgestapt.
Ik vind het belangrijk dat studenten onderzoekend vermogen ontwikkelen en dat wat ze leren kunnen toepassen in de beroepspraktijk. Dit is de voornaamste reden dat ik nu voor 1 dag bij het lectoraat Fotonica werk. Sensoren en imaging technieken worden steeds meer in de levensmiddelenindustrie toegepast. Ten tweede wordt datascience steeds belangrijker. Op deze manier kan PFT samen met Fotonica projecten en stages initiëren. Zo kunnen PFT studenten op een pragmatische wijze zich op het gebied van Fotonica en data science ontwikkelen en met studenten, docenten en onderzoekers van andere studierichtingen samenwerken. En leer ik er zelf ook veel bij!
Chantal van Tour (Ir, ing)
Chantal van Tour is docent bij Technische Natuurkunde. Als oud-student van deze studie heeft zij hier haar bachelor gehaald, waarna ze haar master Applied Physics heeft behaald aan de TU Delft. Tijdens haar studie heeft ze gewerkt aan ultrastabiele optische frequentie overdracht aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Vervolgens heeft zij als R&D ingenieur bij OPNT BV gewerkt aan tijd- en frequentiedistributie via glasvezelnetwerken. De kennis over glasvezel(netwerken) neemt zij dan ook mee als docent bij Technische Natuurkunde en past zij toe als kenniskringlid van het lectoraat Fotonica.
Arjan Lock (Dr, MS)
Arjan Lock is hogeschoolhoofddocent bij de opleiding Technische Natuurkunde. Hij heeft zijn doctoraal natuurkunde gehaald aan de Universiteit Leiden en is daarna gepromoveerd op het AMOLF op het gebied van ultrasnelle spectroscopie aan water en vloeistoffen met waterstofbruggen. Sinds 2004 is hij werkzaam bij de Haagse Hogeschool. Naast het verzorgen van onderwijs op het gebied van de fotonica, houdt hij zich bezig met de ontwikkeling van het onderwijsprogramma voor de opleiding. Binnen het lectoraat verricht hij onderzoek naar shape sensing met fiber-optische sensoren en het toepassen van diverse vormen van spectroscopie en imaging.
Erik Sikma (MS)
Erik Sikma is docent bij Werktuigbouwkunde. Hij maakt deel uit van het lectoraat Fotonica en is betrokken bij het lectoraat Smart Sensors and Systems. Hij heeft in het bedrijfsleven gewerkt aan de analyse van het dynamisch gedrag van voertuigen en constructies, bij o.a. Philips, Daf Trucks en de NS. Momenteel coördineert hij onder meer de minor Asset Management en Onderhoud voor werktuigbouwkunde.
Oda Kok (MMI, ing)
Coördinator van alle lopende zaken binnen het lectoraat.
Over de lector
dr. Steven van den Berg
Steven van den Berg studeerde natuurkunde aan de Universiteit Leiden. In 2002 promoveerde hij, eveneens in Leiden, op onderzoek aan de dynamica van polymeer-gebaseerde lasers, waarbij o.a. gebruik gemaakt werd van ultrasnelle lasers. Aansluitend trad hij als research scientist in dienst bij VSL, het nationale metrologie-instituut van Nederland, waar hij in 2009 tot principal scientist werd benoemd. Gedreven door nieuwe ontwikkelingen in de natuurkunde én door vragen uit de markt richtte hij zich op onderzoek en ontwikkeling op het gebied van optische meettechnieken en –opstellingen, vaak in samenwerking met nationale en internationale partners. Voorbeelden hiervan variëren van het zeer nauwkeurig meten van afstanden van tientallen meters met frequentiekamlasers tot het meten van verplaatsingen op de nanometerschaal met een Fabry-Pérot interferometer, en van het kalibreren van spectrometers voor aardobservatie tot het meten van de flikkering van LED-lampen. Optica en fotonica vormen hiermee al zo’n 25 jaar de rode draad in zijn werk. Sinds 1 januari 2021 is hij lector Fotonica bij De Haagse Hogeschool.