Wetenschappelijke integriteit en de Ethische Commissie

Praktijkgericht onderzoek is een van de hoofdtaken van het hbo geworden. In de hbo-sector bouwen we voort op een traditie van zorgvuldig onderzoek, waarin nog geen schendingen van wetenschappelijke integriteit aan het licht zijn gekomen.

De Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit is sinds 1 oktober 2018 bindend voor al het onderzoek dat op De Haagse Hogeschool plaatsvindt. Ook vormt het een kader voor afstudeeronderzoek, onderzoeksstages en onderwijs in onderzoeksvaardigheden.

De gedragscode benoemt vijf principes voor een goede onderzoekspraktijk:

  • Eerlijkheid   
  • Zorgvuldigheid   
  • Transparantie   
  • Onafhankelijkheid   
  • Verantwoordelijkheid  

Aan deze principes zijn 61 normen gekoppeld, voor integer gedrag in de verschillende fasen van onderzoek, van opzet en uitvoering tot verslaglegging en openbaarmaking. De gedragscode omvat ook zogenoemde zorgplichten: de training en supervisie met betrekking tot integriteit van onderzoek, een ondersteunende onderzoekscultuur, research data management, openbaarmaking en verspreiding van onderzoeksresultaten, de aanstelling van een vertrouwenspersoon wetenschappelijke integriteit en oprichting van een ethische (advies)commissie.

    Vertrouwenspersoon wetenschappelijke integriteit

    Sinds januari 2020 heeft De Haagse Hogeschool met oud-lector/fellow dr. Jos Walenkamp een vertrouwenspersoon Wetenschappelijke Integriteit. Hij is het eerste aanspreekpunt bij vragen of verdenkingen van schending van de Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit binnen de instelling. Denk hierbij aan fingeren, falsificeren en bewust verkeerd interpreteren van onderzoeksresultaten of het plagiëren van publicaties. Maar ook aan druk van de opdrachtgever om de onderzoeksresultaten aan te passen. Hij kan vervolgens ondersteunen bij pogingen om te bemiddelen of de zaak op een andere manier op te lossen. Hij kan ook adviseren en wegwijs maken bij het indienen van een klacht bij de commissie.

    Je kunt contact opnemen met de vertrouwenspersoon wetenschappelijke integriteit via j.h.c.walenkamp@hhs.nl

    Commissie wetenschapppelijke integriteit

    De Haagse heeft conform de Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit een commissie Wetenschappelijke Integriteit aangesteld die klachten behandelt over schending van de wetenschappelijke integriteit. Deze commissie kan via de vertrouwenspersoon of via de secretaris worden ingeschakeld (juristenbz@hhs.nl).

    De commissie Wetenschappelijke Integriteit bestaat uit:

    • Professor mr. S. Taekema (voorzitter)
    • Lector L.J.F. Guérin (lid)
    • Lector J. van Hoof (lid)

    Ethische Adviescommissie

    Wat doet de Ethische Adviescommissie?

    De Ethische Adviescommissie adviseert jou als onderzoeker over ethische aspecten ten aanzien van jouw onderzoeksproject. Het advies vindt bij voorkeur vóór of bij de start van jouw onderzoeksactiviteiten plaats, maar advies kan indien nodig ook gedurende het onderzoekstraject worden ingewonnen (bijvoorbeeld wanneer een journal je vraagt om een ethisch adviesrapport).  

    De volgende vragen staan centraal bij de commissie:  

    • Hoe worden de belangen van de deelnemers aan jouw onderzoek beschermd?
    • Worden deelnemers in jouw onderzoek voldoende en juist geïnformeerd over deelname?
    Samenstelling commissie

    De ethische commissie bestaat uit 4 vrijwillige commissieleden die expertise hebben op het gebied van onderzoek ethiek en deze rol vervullen naast hun huidige functie als lector, coördinator of opleidingsmanager. Team Onderzoek (OKC) ondersteunt de ethische commissie.

    Waarvoor kan je bij de Ethische Adviescommissie terecht?

    Wel

    1. Meedenken en adviseren over de effecten van het onderzoek op de deelnemers en onderzoekers, milieu, samenleving, dieren en cultureel erfgoed.
    2. Meedenken en adviseren over het werken met participanten, bijvoorbeeld in de volgende gevallen:
      1. Bij participanten die zich in een kwetsbare positie bevinden of wilsonbekwaam zijn, waarbij het invullen van een informed consent extra aandacht vraagt (bijvoorbeeld kinderen, mensen in verpleegtehuizen,etc.).
      2. Als participanten deelnemen aan het onderzoek zonder dat ze er kennis van hebben en dus geen toestemming voor hebben gegeven (bijvoorbeeld observatie in publieke ruimtes)
      3. Als participanten (met opzet) worden misleid tijdens het onderzoek, in zulke mate dat ze ongemak ervaren na afloop van het onderzoek.
      4. Als deelname aan het onderzoek mogelijk psychologische of fysieke gevolgen kan hebben voor deelnemers, zoals angst of stress of andere negatieve gevolgen.
      5. Als er sprake is van het verzamelen van beeldmateriaal, foto’s of andere data waarbij deelnemers kunnen worden geïdentificeerd.
    3. Advies over methodologie wanneer daar een ethisch aspect aan zit, bijvoorbeeld wanneer door een manipulatie potentieel het welzijn van participanten in het geding is.
    4. Advies over dilemma's op het gebied van wetenschappelijke integriteit voorafgaand aan het onderzoek, zoals mogelijke belangenconflicten en dilemma's op het gebied van publiceren van de onderzoeksuitkomsten.

    Niet

    1. Beantwoorden van vragen over datamanagement; stuur daarvoor een email naar research@hhs.nl
    2. Beantwoorden van privacy gerelateerde vragen; neem bij vragen over privacy contact op met de Functionaris Gegevensbescherming.
    3. Klachten behandelen over wetenschappelijke integriteit; hiervoor kun je terecht bij de Vertrouwenspersoon Integriteit.
    4. Inhoudelijke advisering over WMO-plichtig onderzoek (Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen), dat doet een METC. Om je te helpen met het besluit of je je onderzoeksprotocol moet laten toetsen bij een METC, bekijk de Beslishulp WMO-plichtig onderzoek (op medewerkersnet).

    Meer informatie over WMO-plichtig onderzoek vind je op de website van CCMO.

    Hoe kan ik een aanvraag indienen?

    Kijk voor  meer informatie over het indienen van een aanvraag op Intranet (inlog voor HHs medewerkers): Ethische Commissie