Civielrechtelijke afdoening van online fraude
Steeds meer mensen worden slachtoffer van online fraude, maar de aangiftebereidheid van slachtoffers is laag. Bovendien komen slachtoffers die wel aangifte bij de politie doen veel obstakels tegen. Als alternatief voor het strafrecht kunnen slachtoffers van online fraude tegenwoordig zelf een civiele rechtsvertegenwoordiger inschakelen om de geleden schade op de dader te verhalen. Het kenniscentrum Cyber Security van De Haagse Hogeschool doet samen met een breed consortium van maatschappelijke partners onderzoek naar de kansen en risico’s van de civielrechtelijke afdoening van online fraude voor slachtoffers, daders en de maatschappij.
Hoe het werkt
De civielrechtelijke afdoening van online fraude in vier stappen:
- Het slachtoffer laat de bank een terugstortverzoek naar de ontvanger van het gefraudeerde geld sturen.
- Bij weigering vraagt het slachtoffers middels de procedure niet-bancaire fraude de naam, het adres en de woonplaats van de ontvanger op.
- Met deze persoonlijke gegevens laat het slachtoffer een rechtsvertegenwoordiger het geld terugvorderen.
- Als de terugbetaling uitblijft, heeft het slachtoffer de mogelijkheid om een veroordeling aan te vragen bij de civiele rechter en beslag te laten leggen.
Wat gaan we onderzoeken
In dit onderzoeksproject staat de volgende vraag centraal: Hoe verloopt de civielrechtelijke afdoening van online fraude in Nederland en hoe kunnen risico’s voor slachtoffers, daders en de maatschappij worden verkleind? De deelprojecten richten zich op de slachtoffers, daders en de maatschappij.
Werkpakketten
- Hoe is de civielrechtelijke afdoening van online fraude juridisch en in de praktijk vormgegeven en welke partijen zijn hierbij betrokken?
- In hoeverre hebben slachtoffers van online fraude behoefte aan het starten van een civiele procedure tegen de dader?
- Hoe is de civielrechtelijke afdoening van online fraude verlopen en wat zijn de kenmerken van slachtoffers en daders in de periode 2021-2023?
- Hoe ervaren slachtoffers de civielrechtelijke afdoening van online fraude?
- Hoe ervaren daders/geldezels de civielrechtelijke afdoening van online fraude?
- Wat zijn de gevolgen voor het op grotere schaal inzetten van de civielrechtelijke afdoening van online fraude voor slachtoffers, daders/geldezels en de maatschappij?
- Met welke handvatten kunnen slachtoffers van online fraude en andere betrokken personen en partijen worden bijgestaan in de civielrechtelijke afdoening van online fraude?
Hoe gaan we dit onderzoeken?
We werken in dit project samen met een groot consortium van praktijkpartners. De onderzoeksvragen worden beantwoord aan de hand van deskresearch, interviews, vragenlijsten, geregistreerde data en ontwerponderzoek.
Looptijd
September 2023 – september 2025.
Partners
Politie, SASS, Horus, Slachtofferhulp Nederland, CCV, Ministerie van Justitie en Veiligheid, Fraudehelpdesk, LAVG, Stichting Achmea Rechtsbijstand.
Contact
Susanne van 't Hoff - de Goede: m.s.vanthoff-degoede@hhs.nl
Merel van Leuken: m.a.g.vanleuken@hhs.nl
Rutger Leukfeldt: e.r.leukfeldt@hhs.nl