Eerste resultaten 'Sturen met ruimte'

Het eerste rapport van het onderzoek ‘Sturen met Ruimte’ is een tweeluik. Het is gebaseerd op een internationale literatuurstudie en een analyse van het beleidsdiscours in het Nederlandse onderwijsbeleid. Het draait om vragen als: Wat wordt verstaan onder ‘de regio’? Hoe is ‘de regio’ conceptueel af te bakenen? Wat betekent ‘de regio’ als bestuurlijk schaalniveau en hoe kan de overheid ermee sturen?

Het eerste luik is een systematische internationale literatuurstudie over controverses in de literatuur rondom het begrip regio, de constructie van de regio, en de effectiviteit ervan. Er blijkt een horizontale en een verticale dimensie van regiovorming te zijn. De horizontale dimensie verwijst naar de regio’s als ‘deels geografisch gebied deels sociale constructie’ waar verschillende actoren zich mee kunnen identificeren en verbonden voelen, en dat zich onderscheidt van andere geografische gebieden en/of sociale constructies. Bij de verticale dimensie gaat het om de regio als bestuurlijk schaalniveau. De regio is dan een middel of instrument voor de overheid – én andere actoren – om te sturen en invloed uit te oefenen.

Het tweede deel analyseert het beleidsdiscours van de overheid over ‘de regio in het Nederlandse onderwijs’. Vanuit het perspectief van de rijksoverheid is ‘de regio’ onmiskenbaar een vorm van sturen. Dat sluit naadloos aan bij de verticale dimensie van regiovorming uit de literatuurstudie.

De analyse laat verder zien dat beleid rond regionale netwerken vooral een oproep is aan organisaties om met elkaar samen te werken. De rijksoverheid zet daarvoor een grote variatie aan directe en indirecte vormen van sturing in. Daarbij doen zich twee dilemma’s voor. Moeten regionale netwerken elkaar wel of juist niet overlappen? En moeten regionale netwerken wel of juist fungeren als extra bestuurlijke laag?

Deze resultaten vinden hun weg naar het vervolg van ‘Sturen met ruimte’. Vanaf najaar 2022 gaan we empirisch onderzoeken hoe regionale sturingsnetwerken in het Nederlandse onderwijs zijn samengesteld en functioneren.

Bekijk het rapport