Blogboek van een onderzoeker: het kiezen van het onderwerp van je onderzoek

Onderzoek doen. De meeste studenten vinden dat ‘saai. En moeilijk’. In dit maandelijkse blog wil ik laten zien hoe ik mijn werk als onderzoeker ervaar. Tegen welke problemen ik aanloop en wat ik doe om die problemen aan te pakken. Dat onderzoek doen inderdaad moeilijk kan zijn maar ook inspirerend en leerzaam. Met concrete en praktische tips over het doen van onderzoek hoop ik jullie te helpen en te inspireren. Zodat het iets minder ‘saai. En moeilijk’ wordt.

Laat ik beginnen bij het begin: mijn naam is Liset Schrijvers. Docent bij de opleiding Sportkunde en als  onderzoeker verbonden aan het lectoraat Gezonde Leefstijl in een Stimulerende Omgeving (GLSO). Lectoraten zijn als het ware de kennisontwikkelaars voor het hbo en de beroepspraktijk. Het onderzoek dat lectoraten doen richt zich op concrete problemen uit de praktijk. De uitkomsten van dit type onderzoek zijn daarom waardevol voor werkgevers maar ook voor het onderwijs. De onderzoekresultaten kunnen inzicht geven in welke competenties werkgevers verwachten van toekomstige medewerkers. Dat inzicht kan jouw opleiding gebruiken om je optimaal klaar te stomen voor de beroepspraktijk.

Ik werk bij de opleiding Sportkunde en heb een bovengemiddelde interesse in sport en bewegen en vind het belangrijk dat mensen – en kinderen in het bijzonder – met plezier sporten en bewegen. Ik wil een meerjarig onderzoeksproject starten om zo een bijdrage te leveren aan dit thema. Om te kunnen starten met dit project is het noodzakelijk om subsidie aan te vragen. Die subsidie wordt alleen toegekend als het onderzoeksvoorstel van hoge kwaliteit is: afgebakend, relevant en methodisch kloppend. Dit jaar ga ik het onderzoeksvoorstel schrijven. In dit blog laat ik je zien hoe ik dat doe. Naast onderzoeker ben ik immers ook docent en kun jij als student veel leren van mijn proces. Je gaat zien dat onderzoek doen niet volgens een vaststaand stappenplan gedaan wordt. Het is vaak één stap vooruit en twee stappen achteruit omdat je tot nieuwe inzichten komt. Door je mee te nemen in mijn proces laat ik je zien hoe het opstellen van een onderzoeksvoorstel in de praktijk uitgevoerd wordt.

Het schrijven van een onderzoeksvoorstel start altijd met het bepalen van het onderwerp. Voor mij is dat onderwerp de Buurtsportcoach en zijn invloed op kinderen die met plezier sporten en bewegen. Nu zou ik heel snel een onderzoeksvraag kunnen opstellen, namelijk “welke invloed heeft de buurtsportcoach op het met plezier sporten en bewegen door kinderen?” Toch is dat niet verstandig. De belangrijkste reden daarvoor is dat een onderzoeksvoorstel relevant moet zijn. Met relevant wordt bedoeld dat er behoefte is aan kennis en inzicht over een bepaald vraagstuk. Het gaat in mijn geval zowel om theoretische relevantie (het ontwikkelen van nieuwe wetenschappelijke kennis) als om praktijkgerichte relevantie (waar heeft de buurtsportcoach behoefte aan?). Wanneer je als hbo-student een onderzoeksvoorstel gaat schrijven is de relevantie voor de praktijk het belangrijkste.

Ik kan dus pas een relevante onderzoeksvraag opstellen als ik weet waar de buurtsportcoach behoefte aan heeft. Om daar achter te komen ga ik het werkveld in: een kopje koffie drinken met een buurtsportcoach, een telefoontje naar een leidinggevende van een groep buurtsportcoaches en tijdens een netwerkbijeenkomst even bijpraten met de beleidsmedewerker van de gemeente die zich bezighoudt met het onderwerp buurtsportcoaches. Op die manier ben ik er achter gekomen dat de buurtsportcoach zich onvoldoende in staat voelt om de maatschappelijke impact van interventies te evalueren en verantwoorden. Een reden daarvoor is het ontbreken van een handzame evaluatiemethode. Ik weet nog niet of dit hét onderwerp is, maar ik vind het in ieder geval interessant om me hier verder in te verdiepen.

In de komende weken ga ik bepalen of ik de behoefte van de buurtsportcoach kan vertalen in een onderzoeksvraag. Ik ben van plan met meer mensen te praten en de wetenschappelijke literatuur in te duiken, om uit te vinden wat er al bekend is over het evalueren van de maatschappelijke impact van interventies. Want pas als duidelijk is welke kennis nog ontbreekt om het probleem op te kunnen lossen, kan ik een onderzoeksvraag formuleren.

Roept mijn blog vragen bij jou op en wil je reageren? Mail dan naar l.b.j.schrijvers@hhs.nl zodat ik je input mee kan nemen in mijn volgende blogs.