Promoveren op het vernieuwen van expertise

Maandag 11 december promoveerde docent-onderzoeker Lonneke Frie van lectoraat Duurzame Talentontwikkeling op het onderwerp ‘Flexpertise’. Een term die het vermogen van mensen om hun expertise te vernieuwen, omschrijft. In haar proefschrift ‘From expert to flexpert: How workers meet new expertise needs throughout their career’ spitst Lonneke dat concept toe op werkenden. Zij concludeert dat organisaties af moeten van promoties en klimmen. Effectiever is het als zij medewerkers ondersteunen bij het vernieuwen van expertise. 

“Organisaties zijn aan verandering onderhevig. Dat is met onze huidige maatschappelijke uitdagingen alleen maar meer en ingrijpender geworden. Organisaties moeten bijvoorbeeld verduurzamen of aan de slag met thema’s zoals inclusie en diversiteit. Daarvoor is het nodig dat hun werknemers zich omscholen en bijscholen. Daarbij is het ook nodig dat zij experts worden in meerdere disciplines zodat ze inzetbaar zijn en blijven als de organisatie verandert. Wij onderzochten dit zogenaamde ‘flexpertise’-vermogen door te bestuderen hoe experts flexperts worden,” legt Lonneke uit.

Hoe kom je bij dit onderwerp?

“Tijdens mijn master ‘Psychologie’ aan de universiteiten van Amsterdam en Tokushima in Japan specialiseerde ik me in de cognitieve psychologie. Daarbij onderzoek je de complexe relatie tussen het vermogen om expertise op te doen en hoe je deze van waarde kunt maken in het werk dat je doet. Ik raakte gefascineerd door de vraag wat het is dat iemand een expert maakt en ging op zoek naar hoe je voortdurend die persoonlijke en professionele ontwikkeling van experts kunt stimuleren, zodat hun expertise van waarde blijft. Ik zag dat het sommige mensen wel lukte om zich te vernieuwen en anderen niet. Waarom is de een wel flexpert en de ander niet?” 

Wat typeert een flexpert?

“In mijn promotieonderzoek stelde ik een paar kenmerken van die typerend zijn voor flexperts. Zo zijn flexperts vooral goed in het herkennen van de veranderingen waarop moet worden gereageerd. Ze weten een unieke mix aan expertises te ontwikkelen en ze zorgen dat ze hun nieuwe expertisegebied écht kunnen ontwikkelen en benutten in hun werk door hun ‘job crafting skills’. Ze kunnen zich dus goed aanpassen,” legt Lonneke uit. “Daarnaast zijn ze ook in staat om erkenning te krijgen voor wat ze hebben geleerd en gerealiseerd. En dat werkt als een vliegwiel.  Als mensen weten wat jouw unieke expertise is, dan komen ze naar je toe met vragen op jouw terrein. Door het oplossen van die vragen, word je weer beter in wat je doet, en kun je jezelf gaandeweg een expert op een nieuw terrein noemen.”

Wat vraagt flexpertise van een organisatie?

“Organisaties die willen toewerken naar multidisciplinaire werknemers, dus flexperts, hebben nieuwe ontwikkelingsinstrumenten en andersoortige loopbaanondersteuning nodig. Anders gaan experts zich in hun vakgebied ingraven, hebben werknemers verouderde kennis of voelen ze geen drang om te veranderen. En voor neurodiverse werknemers kunnen aanpassing en vernieuwing ook een uitdaging zijn zonder de juiste hulp,” beschrijft Lonneke. 

“In de praktijk betekent het dat organisaties moeten afstappen van een focus op ‘the only way is up’. Het is effectiever om in zowel leiderschap als HR-praktijken mensen te ondersteunen bij het vernieuwen van hun expertise binnen hun eigen vakgebied. Maar ook over de grenzen van het eigen vakgebied en organisatie heen. Ze kunnen dan expert zijn op een specifiek gebied en tegelijkertijd een beginneling op een nieuw terrein met alle onzekerheid die daar soms bij hoort.” 

Welke plannen heb je nu met flexpertise?

Lonneke vertelt enthousiast: “Inmiddels heb ik een team van onderzoekers om me heen om flexpertise groot op te pakken. We kunnen nog zoveel onderzoeken, maar we hebben gekozen om ons voorlopig te richten op duurzaamheidstransities en flexpertise voor iedereen. We denken dat duurzaamheidstransities versneld kunnen worden door flexpertise te bevorderen. Daarnaast kijken we ook naar de vaardigheden die bestuurders nodig hebben om hun organisaties door transities heen te leiden en welke omgeving flexpertise stimuleert. En in de onderzoekslijn ‘flexpertise voor iedereen’ gaan we aan de slag met het aanleren van flexpertise in het hbo-onderwijs, toepasbaarheid in verschillende culturen, leiderschap en neuro-inclusiviteit. Daar zijn we de komende jaren nog wel even zoet mee, maar we denken echt dat we met flexpertise een middel hebben om de Human Capital uitdagingen op de huidige arbeidsmarkt te overwinnen.”

Meer informatie

Wil je meer weten over flexpertise? Zie je kansen voor je organisatie of je opleiding? Of wil je graag een bijdrage leveren aan ons onderzoek? Neem contact op met Lonneke via l.frie@hhs.nl

En kijk voor uitgebreide informatie over de komende plannen op de projectpagina.