Urban Ageing
Hoe kunnen we een bijdrage leveren aan de kwaliteit van het dagelijks leven van ouderen in de grote stad? Dat is de vraag waar het lectoraat Urban Ageing zich mee bezig houdt. In de verstedelijkte samenleving die tot 2040 verder vergrijst, en waarin van ouderen wordt verwacht dat zij volop meedoen in de maatschappij, wordt deze vraag steeds belangrijker.
Een oudere moet zichzelf telkens de vraag stellen: hoe leid ik mijn leven in goede kwaliteit op de manier die ikzelf wens, ook als meedoen niet meer vanzelfsprekend of eenvoudig is? Ook de samenleving heeft hierin een verantwoordelijkheid. Hoe kunnen we met de kennis uit de gerontologie, sociale wetenschappen, bestuurskunde, bouw- en vastgoedkunde, en technologie gebruiken om het ouder worden zo goed mogelijk te faciliteren?
In deze zoektocht, die draait om het participeren in de stad Den Haag als age-friendly city, een stad waar ouderen zich thuis moeten voelen, en waarbij gaat het om thema's als dementie, meedoen op hoge leeftijd, vitaliteit, langer zelfstandig thuis wonen, en diversiteit in de stad.
Jeroen Dikken
Dr. Jeroen Dikken (1986) behaalde in januari 2008 zijn bachelordiploma tot verpleegkundige waarna hij de masters Gezondheidswetenschappen en Gerontologie afrondde in juli 2010. Gedurende de studiejaren (2006 – 2010) was Dikken werkzaam als verpleegkundige in zowel de eerstelijnszorg alsmede het ziekenhuis. In 2010 maakte hij de overstap naar het hoger onderwijs als docent Verpleegkunde. Van 2012 tot 2017 promoveerde hij aan Universiteit Utrecht. De focus van zijn studie was hoe kennis en attitude van ziekenhuisverpleegkundigen met betrekking tot de oudere patiënt gemeten kan worden (klinimetrie). Naast enkele landelijke bestuurlijke functies is Dikken verbonden aan de opleiding Verpleegkunde als hogeschoolhoofddocent op De Haagse Hogeschool en aangesloten bij het Lectoraat Urban Ageing. De nieuwe definitie van gezondheid volgens arts-onderzoeker Machteld Huber: ‘Gezondheid als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven,’ vraagt een omslag in ons denken als maatschappij. De zorg (als men deze nodig heeft) verschuift steeds meer naar het thuis van mensen. Dit vraagt dus ook van onze steden, een plek waar veel ouderen wonen en leven die zo lang mogelijk regie willen voeren over hun leven, een omslag in hoe zij deze ‘zorg’ aanbieden. Daarnaast vraagt het van ouderen zelf om na te denken hoe zij zorg willen ontvangen. Dit is waar Urban Ageing en de zorg elkaar ontmoeten. Dikken richt zich met name op de vraag hoe zorgprofessionals zich kunnen blijven ontwikkelen (kennis, attitude en gedrag), wat essentieel is om mee te bewegen met de grote maatschappelijke en zorggerelateerde veranderingen die gaande zijn in de leefomgeving van ouderen.
j.dikken@hhs.nlMari Groenendaal
Mari Groenendaal is lecturer practitioner bij WoonZorgcentra Haaglanden. Zij is van origine verpleegkundige specialist en in de afgelopen jaren actief in de sectoren verzorging, verpleeghuis en thuiszorg en met 1 been in de praktijk en 1 been in het onderwijs/wetenschap. Daarnaast is Groenendaal betrokken bij diverse projecten en onderzoeken die betrekking hebben op het behouden van betekenisvolle activiteiten van mensen met dementie, het kunnen zijn wie je bent ondanks de vele beperkingen die de ziekte met zich meebrengt.
mgroenendaal@wzh.nlEsther Kroon
Hoe gaan mensen met dementie om met hun dementie? Hoe gaan naasten met de situatie om? Hoe gaan professionals om met dementie? Wat kunnen wij met elkaar hiervan leren? Hoe kun je leven en wonen met dementie, en hoe doe je dit in de grote stad? Deze vragen worden op een praktische manier onderzocht, waarbij de bestaande praktijk wordt verbeterd met de kennis en ervaringen die we bij elkaar brengen. Esther Kroon brengt haar kennis en ervaring mee vanuit de (neuro-)psychologie, de contactclown, discussies over de toegevoegde waarde van mensen als zorgtechnologie ingezet wordt en haar jarenlange ervaring in het hoger beroepsonderwijs bij de opleidingen Verpleegkunde, Social Work en Pedagogiek.
070 - 445 73 44e.kroon@hhs.nl
Lars Marijt
Het aantal ouderen verdubbelt tot 2040. Dit zal betekenen dat de behoefte aan geschikte woningen en zorgvoorzieningen zal toenemen. Langer thuiswonen van ouderen is mede door de wettelijke scheiding van woon en zorg en het stimuleren door de overheid een logisch gevolg. Dit lukt door meer aandacht te besteden aan nieuwe woonvormen en technologische vernieuwingen. Dit zijn de onderwerpen waar Built Environment zich binnen dit lectoraat mee bezig houdt.
070 - 445 83 04l.marijt@hhs.nl
Joost van Vliet
Joost van Vliet (1961) hbo-bejaardenwelzijnswerk, 1987, Sociale Gerontologie Vrije Universiteit Amsterdam, 1995 Als sociaal gerontoloog is Joost al zijn hele werkzame leven nauw betrokken bij de ouderenzorg; zowel in zijn werk als tijdens zijn hobby. Vanaf 2009 is hij werkzaam op de Haagse Hogeschool en is het zijn missie het enthousiasme van het werken met en voor ouderen op studenten over te brengen. Tegelijkertijd geeft hij aan dat het persoonlijk ouder worden er ook voor zorgt dat zijn kennis over ouder worden cumuleert. Hij is dan ook gefascineerd door de revolutionaire veranderingen die de vergrijzing van de samenleving met zich meebrengt. Nog nooit waren er zoveel oude mensen en de piek is nog niet in zicht. Er liggen vraagstukken als het adequaat tegemoet kunnen komen aan de zorgbehoeften van grote aantallen ouderen. De weg is ingeslagen naar een nieuwe sociale werkelijkheid met een accent naar meer zelfregie en zelfverantwoordelijkheid. Nog weinig is bekend over wat het effect van deze veranderingen is op een van de meest kwetsbare doelgroepen in de wijk, de kwetsbare oudere. Er is nog niet veel praktijkkennis opgedaan en hier zijn nog geen nieuwe theorieën op opgebouwd, dus juist op dit domein wil Joost meer weten en kennis delen. Hij noemt zichzelf ‘een verbinder tussen school, werkveld en ouderen’, waardoor hij een uitgebreid netwerk in de Haagse regio heeft opgebouwd. Hij is dan ook een voortrekker als het gaat om het organiseren van activiteiten, waaronder symposia, workshops en lezingen rondom dit thema. Binnen de kenniskring Urban Ageing geeft Joost voor de Haagse regio als projectleider richting en inhoud aan de werkplaats Sociaal Domein Den Haag & Leiden. Binnen de werkplaats Sociaal Domein wordt samen met gemeenten en onderwijs, ondersteuning en onderzoek geboden rond vraagstukken in het sociaal domein, zoals de toegang tot de Wmo, het interdisciplinair samenwerken in de wijk, omgaan met schulden en voor Den Haag de activiteiten in het kader van de leeftijdsvriendelijke stad. Daarnaast is Joost als promovendus verbonden aan het LUMC, waarin hij onderzoek doet naar de betekenis van burenhulp voor thuiswonende ouderen met afnemende zelfredzaamheid. Voorts is hij kern(ontwikkel)docent van de Master Healthy Ageing Professional van De Haagse Hogeschool. Deze master wordt waarschijnlijk vanaf september 2019 aangeboden.
j.vanvliet@hhs.nlOver de lector
dr. ir. Joost van Hoof
Joost van Hoof (1980) studeerde aan de faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Eindhoven en Environmental Engineering aan de ČVUT in Praag. In 2010 promoveerde hij aan de Technische Universiteit Eindhoven in samenwerking met de Hogeschool Utrecht en de Academie Gezondheidszorg Utrecht op het gebied van langer thuis wonen voor mensen met dementie. Van 2011 tot 2018 was hij werkzaam voor het Expertisecentrum Gezondheidszorg en Technologie van Fontys Hogescholen en projectleider van het Verpleeghuis van de Toekomst. In 2012-2013 was hij tevens werkzaam als projectleider bij het kennisinstituut ISSO in Rotterdam op het gebied van gezondheid en installaties. Naast diverse bestuurlijke en toezichthoudende functies op het snijvlak van ouderen, technologie en wonen, is Van Hoof ook actief bij verschillende universiteiten in het buitenland. Van Hoofs werk kenmerkt zich door het benadrukken van wat ouderen nog wel kunnen, in plaats van te focussen op wat niet meer gaat, ook als participatie moeizaam lijkt.
Publicaties
Artikel
The challenges of urban ageing: Making cities age-friendly in Europe
Artikel
Urban ageing
Artikel
The challenges of urban ageing: Making cities age-friendly in Europe
Samen met onderzoekers van Tilburg University, en de Poolse Jagiellonian University en Wrocław University of Environmental and Life Sciences is een artikel geschreven over urban ageing in het internationale tijdschrift International Journal of Environmental Research and Public Health. Het artikel biedt een overzicht over het vakgebied van Urban Ageing en de uitdagingen die steden hebben om seniorvriendelijke te worden. Het model van age-friendly cities van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO staat centraal. De steden Den Haag en Krakau worden in een korte analyse nader beschouwd op de acht domeinen van het model.
Artikel:
van Hoof, J., Kazak, J.K., Perek-Białas, J.M., Peek, S.T.M. (2018) The challenges of urban ageing: Making cities age-friendly in Europe. International Journal of Environmental Research and Public Health 15(11):2473. doi: 10.3390/ijerph15112473
Gratis te downloaden via onderstaande link:
https://www.mdpi.com/1660-4601/15/11/2473
Overig nieuws
-
Lectoraat Urban Ageing gaat wederom Europese samenwerking aan
Vanaf februari 2019 gaat het Lectoraat Urban Ageing deelnemen in een derde COST Action. COST (European Cooperation in Science and Technology) is een Europees framework om transnationale samenwerking tussen onderzoekers te bevorderen binnen het gehele Europese continent. Het is één van de manieren om gestalte te geven aan de Europese ambities van het lectoraat.
Het project betreft COST Action CA16226 “Indoor living space improvement: Smart Habitat for the Elderly”. In deze actie wordt nader ingegaan op de rol van de fysieke omgeving van ouderen om zelfstandig te kunnen wonen, en bijvoorbeeld te kunnen blijven werken. IT-oplossingen en meubilair spelen hierbij een belangrijke rol. In deze Actie zal het lectoraat kennis en kunde inbrengen op het gebied van wonen en participatie in de stad.
Meer info op: https://www.cost.eu/actions/CA16226
-
Partnerschap met Geron
Het lectoraat Urban Ageing is met hoofdredacteur Max de Coole overeengekomen om partner te worden van Geron, Tijdschrift over ouder worden & samenleving. Het tijdschrift, dat al 20 jaar bestaat, werd tot voor kort uitgegeven door uitgever Bohn Stafleu van Loghum en gaat digitaal verder als open access platform. De Stichting Geron en de redactie werken aan de opzet van een breed digitaal platform voor gerontologie. Naast het lectoraat Urban Ageing zullen ook andere partners uit de universitaire en hogeschoolwereld toetreden. Als Partner van Geron is het lectoraat in staat relevant onderzoek (na review) te publiceren in het tijdschrift. Dit past binnen de wens van hogescholen om open access te publiceren, waarbij artikelen om niet aan lezers worden aangeboden.
-
RAAK-subsidie voor Verantwoorde rebellie
Hoe kan de governance van nieuwe woonvormen verbeterd worden op het gebied van regelruimte en inspraak? Oftewel: hoe kunnen ondernemers verantwoord rebelleren binnen collectieve woonvormen voor ouderen? Lector Joost van Hoof en onderzoeker Katja Rusinovic gaan daar samen met het consortium de komende twee jaar onderzoek naar doen. Regieorgaan SIA en de beroepspraktijk financieren een flink deel van het onderzoek. Regieorgaan SIA beoordeelde de RAAK-MKB aanvraag met een positief advies. Met name het brede netwerk met relevante partners uit onderzoek, onderwijs en uit de praktijk, zowel landelijk als regionaal, het maatschappelijk relevante onderwerp en het onderzoeksplan scoorden goed. Het project ontvangt € 300.000 subsidie. De uitkomsten van het onderzoek bieden ondernemers en bestuurders praktische tools bij het opzetten van nieuwe woonvormen voor ouderen.
-
Glossy magazine Bladgoud
Het glossy magazine Bladgoud, met de resulaten van het ouderenbeleid van de gemeente Den Haag, is uit. Het is tevens een oproep voor de toekomst, met bijdragen van docentonderzoeker Joost van Vliet en lector Joost van Hoof.
-
Studenten presenteren resultaten Minor Omgaan met Dementie
Maar liefst acht groepen studenten van de minor Omgaan met Dementie hebben op 1 november hun werk gepresenteerd op de manifestatie Samen Vitaal van de Gemeente Den Haag in het World Forum. In hun posters lieten studenten de resultaten zien van wijkanalyses die zijn uitgevoerd in een vijftal wijken in Den Haag en Zoetermeer op het gebied van seniorvriendelijkheid. Wateringseveld, Laak, Den Haag Centrum, en Zoetermeer Rokkeveen en Zoetermeer Stadshart zijn door middel van de fotoproductiemethode en gesprekken geanalyseerd in mate zij ondersteunend zijn aan een ouder wordende bevolking. Door het maken van foto's zijn positieve punten en knelpunten in de wijken in kaart gebracht. In een plenaire lezing leidde lector Joost van Hoof het studentenwerk in door stil te staan bij het vakgebied Urban Ageing. De resultaten van de studenten zal de komende tijd worden verwerkt tot een artikel voor een internationaal vakblad.
-
Lectoraat Urban Ageing gaat Europese samenwerking aan
Vanaf oktober 2018 gaat het Lectoraat Urban Ageing deelnemen in een tweetal nieuwe COST Actions. COST (European Cooperation in Science and Technology) is een Europees framework om transnationale samenwerking tussen onderzoekers te bevorderen binnen het gehele Europese continent. Het is één van de manieren om gestalte te geven aan de Europese ambities van het lectoraat. Het eerste project is COST Action CA17107 “European Network to connect research and innovation efforts on advanced Smart Textiles” over zogeheten smart textiles. Deze deelname sluit aan bij het Platform Kwaliteit van Leven - Mens en Technologie. Het tweede project is COST Action CA17117 “Towards an International Network for Evidence-based Research in Clinical Health Research”. In deze actie wordt nader ingegaan op evidence-based research. Door deelname hoopt het lectoraat aandacht te vragen voor methodologie van praktijkgericht onderzoek. In deze actie wordt samengewerkt met lector Mantelzorg dr. Deirdre Beneken genaamd Kolmer. -
Van Hoof hoofdgastredacteur van Journal of Enabling Technologies
In augustus 2018 is de Special Issue "Design, Technology, and Engineering for Long-Term Care" van de Journal of Enabling Technologies verschenen. Deze speciale editie is tot stand gekomen in samenwerking met universiteiten in Australië, Polen en het Verenigd Koninkrijk. Lector Joost van Hoof was de hoofdgastredacteur van deze uitgave, die gaat over technologie en het ontwerp ervan voor de langdurige zorg. De (toegankelijke) artikelen gaan over een breed scala aan onderwerpen, zoals het ontwerp van bedden en de omgeving van mensen die bedlegerig zijn, de bouwkundige architectuur voor mensen met dementie, het ontwerp van track en trace technologie in de ouderenzorg en ethische aspecten bij het ontwerpen en inzetten van technologie. De Special Issue kan online bekeken worden. -
Van Hoof redactieraadslid International Journal of Environmental Research and Public Health
In augustus 2018 is lector Joost van Hoof toegetreden tot de redactieraad van de International Journal of Environmental Research and Public Health. In zijn rol als redactieraadslid houdt hij zich bezig met het beoordelen van artikelen rondom thema's als technologie en wonen voor ouderen, gerontechnologie, ontwerpen voor dementie en urban ageing. De International Journal of Environmental Research and Public Health is een open access tijdschrift met een Impact Factor van 2.145 en wordt uitgegeven door MDPI. -
Verbeteren het thermische klimaat in Australische woningen
In juli 2018 heeft Lector Joost van Hoof onderzoek gedaan aan de University of Adelaide naar koude- en warmtebeleving van zelfstandig wonende ouderen in de deelstaat South Australia. Het betreft een werkpakket uit het Discovery Project “Improving the thermal environment of housing for older Australians” dat wordt bekostigd door de Australian Research Council (ARC) (grant number DP180102019). Het onderzoek staat onder leiding van Professor Veronica Soebarto van de School of Architecture. In het project wordt tevens samengewerkt met de School of Public Health. Tijdens het onderzoek is door middel van telefonische enquêtes, focusgroepsessies en dieptegesprekken onderzoek gedaan naar hoe ouderen omgaan met perioden van koude en warmte, en hoe zij hun woningen en leefstijl hierop aanpassen. De resultaten van het onderzoek komen later dit jaar in de vorm van diverse wetenschappelijke publicaties beschikbaar.