Kenniscentrum Governance of Urban Transitions

De maatschappelijke relevantie van Universiteiten en Hogescholen wordt steeds belangrijker en er komt steeds meer vraag naar. Met name het inspelen op de behoeften van de samenleving, zowel lokaal als wereldwijd, is van essentieel belang. Het door Erasmus+ gefinancierde project ‘Socially Engaged Universities’ (SEU) heeft als doel om verschillende modellen van community-universitaire partnerships (CUP's) te verkennen. Daarnaast ook om ervaring en expertise te delen met Europese universiteiten hoe zij, naast hun kerntaken op het gebied van onderwijs en onderzoek, de samenwerking, met en voor de lokale gemeenschap kunnen verbeteren door middel van "Third Mission"-activiteiten.

Vanuit SEU is er een toolkit ontwikkeld; een overzicht met output van SEU en een beschrijving van vijf pilots die zijn uitgevoerd door de SEU-partners in samenwerking met de gemeente of lokale gemeenschap. Lees hier de volledige toolkit.

Of het nu gaat om wonen, gezondheidszorg of onderwijs: overal zijn kritische geluiden te horen over starre regelgeving en verouderde systemen die nieuwe initiatieven in de weg zouden staan. Diverse initiatiefnemers laten zich hier niet door weerhouden en zoeken met hun initiatieven de randen van de regelgeving op; ze maken gebruik van de beschikbare speelruimte en proberen regels naar hun hand te zetten.

Op 28 mei 2021 verscheen het themanummer ‘Rebelse initiatieven in wonen, zorg en onderwijs – het op verantwoorde wijze nét even anders doen’ van Beleid en Maatschappij. In deze uitgave beantwoorden we vragen als: Wat zijn voorbeelden van ‘rebelse’ initiatieven en praktijken en welke doelen streven de betrokkenen na? Hoe gaan deze rebellen om met wet- en regelgeving? Hoe verantwoorden zij hun rebelse aanpak? En welke dilemma’s spelen er bij ‘rebelse’ initiatieven en praktijken?

Het themanummer is een samenwerking tussen onderzoekers van De Haagse Hogeschool (lectoraten Grootstedelijke Ontwikkelingen en Urban Ageing), Erasmus School of Health Policy & Management (sectie Health Care Governance) en Universiteit Leiden (Instituut Bestuurskunde). Het themanummer is tot stand gekomen in wisselwerking met het project SIA RAAK MKB – Naar Verantwoorde Rebellie dat tot eind 2021 loopt.

Twee bijdragen in het themanummer kunnen gratis worden gelezen en gedownload.

Introductie bij het themanummer: wat verstaan we onder rebellie en waarom is het nodig?
Auteurs: Marianne van Bochove, Katja Rusinovic, Suzanna Koops-Boelaars

Artikel ‘We gaan het gewoon doen!’, over rebelse initiatieven in huisvesting en onderwijs
Auteurs: Marianne van Bochove, Katja Rusinovic, Suzanna Koops-Boelaars, Joost van Hoof

Het artikel met de titel “The Participation of Older People in the Concept and Design Phases of Housing in The Netherlands: A Theoretical Overview” is in maart 2021 gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Healthcare. Dit artikel geeft een overzicht van het belang van participatie van ouderen bij het ontwerp van collectieve woonvormen. Het geeft een theoretisch overzicht van modellen en methoden, om daarmee vraag en aanbod beter op elkaar af te kunnen stemmen. 

Het artikel is geschreven door Joost van Hoof en Katja Rusinovic (beiden lector aan De Haagse Hogeschool), Zsuzsu Tavy, Rudy van den Hoven en Jeroen Dikken (docentonderzoekers aan De Haagse Hogeschool), Suzan van der Pas (lector Hogeschool Leiden), Hanneke Kruise (onderzoeker RIVM), Simone de Bruin (lector Hogeschool Windesheim) en Marianne van Bochove (Erasmus School of Health Policy & Management). Het artikel maakt onderdeel uit van een reeks artikelen die geschreven worden op basis van de onderzoeksresultaten van het project SIA RAAK MKB Naar Verantwoorde Rebellie: Governance en Inspraak bij Collectieve Woonvormen voor Ouderen. Op basis van dit artikel is in 2020 nader onderzoek gedaan naar vormen van participatie in Nederland en de opbrengsten van zulke processen. De resultaten hiervan worden later in 2021 verwacht.

Het artikel kan gratis worden gedownload en gelezen (open access).

In 1969 startte de aanleg van Meerzicht als een van de eerste nieuwbouwwijken van Zoetermeer met veel galerijflats. De ruime en relatief goedkope flats moesten vooral jonge gezinnen naar deze groeistad trekken. Vandaag de dag dragen nieuwe steden, zoals Zoetermeer, nog steeds sterk het karakter van maakbaarheid, groei en innovatie. Ook zijn ze vaak groen en ruimtelijk van opzet. Maar net als gewone steden hebben ze ook te maken met allerlei problemen rond leefbaarheid.

De Haagse Hogeschool heeft in 2020 rond de leefbaarheid in de wijk Meerzicht verdiepend onderzoek georganiseerd, in samenspraak met de gemeente Zoetermeer en met hulp van studenten. De uitkomsten van dit onderzoek presenteren we in zes case studies. We gaan bijvoorbeeld in op het samenleven in een flat aan de rand van de wijk; op plekken waar jongeren samen komen en op de sociale waarde van de moestuinvereniging voor de wijk. Zo belichten we de leefbaarheid aan de hand van woonbeleving, gezamenlijke activiteiten en contacten en (on)mogelijkheden voor ontmoeting in de wijk. In de case studies komen zowel professionals als bewoners aan het woord.

Meerzicht is een stadswijk met een grote diversiteit aan woningtypen en een heterogeen samengestelde bevolking. Om recht te doen aan omvang en diversiteit van de wijk en de zeggingskracht van onze data typeren we de leefbaarheid in de wijk op drie schaalniveaus. Ten eerste het niveau van de gehele wijk (macro). Ten tweede het schaalniveau van de buurt (meso). Tenslotte het niveau van een straat of wooncomplex (micro). Daarbij geven we een overzicht van de voornaamste aanbevelingen die we gedurende ons onderzoek hebben meegekregen van bewoners, professionals en uit de literatuur.

Lees verder in: Wim Burggraaff en Mariska van Andel, Het is een samenleving in het klein: sociale en fysieke leefbaarheid in Zoetermeer, Meerzicht (Haagse Hogeschool, 2021)

Onderzoekers van de lectoraten Grootstedelijke Ontwikkeling en Urban Ageing hebben samen met de Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM) een eerste artikel geschreven in het kader van het project Naar Verantwoorde Rebellie. Dit artikel verscheen onlangs in het tijdschrift International Journal of Environmental Research and Public Health. Voor het onderzoek zijn zeventien bestuurders, sociaal ondernemers en toezichthouders geinterviewd die betrokken zijn geweest bij het oprichten van een nieuwe woonvorm voor ouderen. Deze betrokkenen staan erom bekend dat zij “het anders dan anderen doen”. In de gesprekken kwamen zaken aan bod zoals de werkwijze om tot een succesvolle nieuwe woonvorm te komen in een werkgebied dat een complexe regelgeving kent. Het artikel sluit af met aanbevelingen voor anderen om innovaties op het gebied van wonen en ouderen mogelijk te maken. Het artikel vormt de opmaat richting onderzoek naar inspraak van ouderen bij nieuwe woonvormen, en een Manifest dat eind 2021 klaar moet zijn.

Artikel:
Rusinovic, K.M., van Bochove, M.E., Koops-Boelaars, S., Tavy, Z.K.C.T., van Hoof, J. (2020) Towards responsible rebellion: How founders deal with challenges in establishing and governing innovative living arrangements for older people. International Journal of Environmental Research and Public Health 17(17):6235 doi: 10.3390/ijerph17176235

Gratis te downloaden via onderstaande link:
https://www.mdpi.com/1660-4601/17/17/6235

Wil je meer weten over het project Naar Verantwoorde Rebellie, ga dan naar:
https://www.verantwoorderebellie.nl

In dit onderzoek gaan we in op de vraag hoe mensen in zo’n mini-samenleving met elkaar omgaan, wat ze voor elkaar betekenen, welke ondersteuning ze elkaar bieden en waar grenzen worden gesteld. Maar we kijken ook naar hoe andere betrokken partijen, zoals gemeenten en woningcorporaties aankijken tegen het groepswonen.

• Download rapport (pdf)
• Download Infographic (pdf)