Deze sociaaleconomische gezondheidsverschillen blijken een hardnekkig fenomeen te zijn, want ondanks de groeiende welvaart in Nederland en de toegenomen sociale mobiliteit nemen de verschillen niet af. Hoe komt dat nu, en wat kunnen we daar aan doen? Verschillende lectoraten van Platform Stad en Wijk doen hier al jaren onderzoek naar. Deze kennis is nu gebundeld in het e-magazine gezondheidsverschillen.

Lector Frank van Eekeren (Impact of Sport) schreef samen met onderzoekers Marieke Breed (lectoraar Impact of Sport/lectoraat Public Governance) en associate lector Robert Duiveman (kenniscentrum Governance of Urban Transitions) een bijdrage over gezondheidsverschillen, specifiek over het waarderen van praktijkkennis bij het opzetten van sport- en beweegactiviteiten.

Lector Frank van Eekeren hield op donderdag 26 november 2020 zijn intreerede over hoe sport kan bijdragen aan een vitale en inclusieve samenleving. De intreerede vond plaats in de vorm van een levendige talkshow met een aantal betrokken genodigden.

Daarbij ook 3 korte video’s, allemaal opgenomen in het stadsdeel Zuidwest, waarin Frank zijn visie geeft over:

• Welke positieve impact kan sport hebben in de samenleving, in de wijk?
• Hoe doen we in living labs onderzoek naar de betekenis van sport voor sociale cohesie en inclusie in de wijk?
  
• Wat leren we uit de living labs over het organiseren van waardevolle ontmoetingen in de sport?

Dit artikel vormt de introductie van het European Sport Management Quarterly special issue ‘Social responsibility and the European sport context’, dat onder redactie van de auteurs tot stand is gekomen. Het special issue heeft tot doel de discussie op gang te brengen over een Europese aanpak in onderzoek naar maatschappelijke verantwoordelijkheid ondernemen (MVO) in sport(management), en inzicht te bieden in welke specifieke kenmerken van de Europese (sport) geschiedenis en context van invloed zijn op de kenniscreatie en -verspreiding.

Het artikel reflecteert op de bijdragen in de special issue vanuit relevante managementliteratuur en maakt gebruik van de rijke observaties van de auteurs, afkomstig uit hun eigen betrokkenheid bij MVO in en door sport in onderzoek en praktijk. Het artikel levert een kritische kijk op de Amerikaanse/ Engelse hegemonie in wetenschappelijke activiteiten op het gebied van sportmanagement, welke ook invloed is op een van de populaire en groeiende deelgebieden: MVO. Er is meer aandacht vanuit onderzoek nodig naar specifieke Europese concepten met betrekking tot MVO en sport, wat niet alleen zal leiden tot meer theoretische rijkdom, maar ook tot meer relevantie voor Europese sportorganisaties.

De auteurs laten vier veelbelovende routes zien die bijdragen aan een Europese aanpak en benadering voor onderzoek naar MVO en sportmanagement. Dit zijn, in het kort: 1) onderzoek op basis van empirische gegevens; 2) een vergelijkende aanpak; 3) uitgebreid literatuuronderzoek; 4) theoretische / conceptuele ontwikkeling. Zij stellen dat de theoretische/ conceptuele route het meest van belang en uitdagend is, maar tegelijkertijd nog niet volledig ontwikkeld is.

Breitbarth, T, S. Walzel & F. van Eekeren (2019), Special issue European Sport Management Quarterly, Social responsibility and the European sport context. Volume 19, 2019 DOI: 10.1080/16184742.2019.1566931

Topsportsystemen bieden atleten toegang tot verschillende experts, waaronder uitstekende coaches. Deze studie onderzoekt de macro-, meso- en microniveau-factoren die samenhangen met het coachen van topsporters in een topsportsysteem.

Het onderzoek werd uitgevoerd vanuit een constructivistische en kritisch feministische benadering. De gegevens werden verzameld via semi-gestructureerde diepte-interviews met 10 internationale mannelijke roei topcoaches met ervaring in het coachen van mannelijke en vrouwelijke atleten, en geanalyseerd met behulp van thematische analyse.

De gegevens tonen aan dat coaches op microniveau hun praktijken differentiëren op basis van het geslacht van de atleet. Deze praktijken worden beïnvloed door factoren op mesoniveau (waargenomen waarde van sport waaraan vrouwen deelnemen) en worden gevormd door factoren op macroniveau (sociaal-culturele achtergrond van de coaches). De sociaal-culturele ervaringen van coaches beïnvloeden hun idee van gender en beïnvloeden hun benadering van het coachen van vrouwelijke atleten. Het identificeren van factoren op macroniveau kan managers helpen om de perspectieven, filosofie en praktijk van coaches op microniveau te begrijpen.

Het gebruik van een benadering op meerdere niveaus om de factoren te onderzoeken die samenhangen met het coachen van vrouwelijke topsporters, biedt een unieke holistische benadering om te begrijpen hoe factoren op meerdere niveaus de coaching van vrouwelijke atleten beïnvloeden.

de Haan, D. and Sotiriadou, P. (2019). An analysis of the multi-level factors affecting the coaching of elite women athletes. Management Sport and Leisure. DOI: 10.1080/23750472.2019.1641139

Tegenwoordig worden sportevenementen niet alleen georganiseerd voor de sport zelf. Dergelijke evenementen bieden de betrokken steden, bonden en organisatoren een platform om positieve effecten te generen. Deze neveneffecten zijn een veelgebruikt argument om de investeringen in (het binnenhalen van) sportevenementen te rechtvaardigen. De mogelijke neveneffecten kunnen talrijk zijn, denk o.a. aan economische effecten zoals effecten op toerisme, promotionele waarde, directe bestedeling en lange termijn bestedingen. Voorbeelden van maatschappelijke effecten kunnen zijn het verhogen van participatie en cohesie, milieueffecten en effecten op de levensstijl en vitaliteit.

Onderzoek naar de impact van evenementen is een ingewikkeld proces dat verschillende fasen en gezichtspunten omvat. Vanuit het perspectief van beleidsmakers biedt onderzoek naar de voor- en nadelen van sportevenementen feiten om de zeer fundamentele vraag bij het bieden van evenementen te beantwoorden: gaan we proberen dit evenement binnen te halen/ te organiseren? Ja of Nee? Om deze vraag vóór het evenement te beantwoorden, voorafgaand aan een eventueel bidproces, zijn prognoses en schattingen van de mogelijke uitkomsten van het evenement vereist. De werkelijke (economische) impact kan voor het grootste deel worden gemeten tijdens en na het evenement. In dit geval is belangrijkste doel vaak om beleidsmakers, organisatoren en partners te laten zien of de impact van evenement in verhouding stond tot de investeringen.

In dit hoofdstuk is de directe economische impact van drie internationale sportevenementen in Finland en Nederland bekeken. De 3 evenementen zijn geclassificeerd als middelgrote internationale sportevenementen.

Laitila, O. & N. van Herpen (2017), The Direct Economic Impact of International Sport Events for the Hosting City. In: Dodds, M., K. Heisey & A. Ahonen, Routledge Handbook of International Sport Business. London: Routledge

Of het nu gaat om wonen, gezondheidszorg of onderwijs: overal zijn kritische geluiden te horen over starre regelgeving en verouderde systemen die nieuwe initiatieven in de weg zouden staan. Diverse initiatiefnemers laten zich hier niet door weerhouden en zoeken met hun initiatieven de randen van de regelgeving op; ze maken gebruik van de beschikbare speelruimte en proberen regels naar hun hand te zetten.

Op 28 mei 2021 verscheen het themanummer ‘Rebelse initiatieven in wonen, zorg en onderwijs – het op verantwoorde wijze nét even anders doen’ van Beleid en Maatschappij. In deze uitgave beantwoorden we vragen als: Wat zijn voorbeelden van ‘rebelse’ initiatieven en praktijken en welke doelen streven de betrokkenen na? Hoe gaan deze rebellen om met wet- en regelgeving? Hoe verantwoorden zij hun rebelse aanpak? En welke dilemma’s spelen er bij ‘rebelse’ initiatieven en praktijken?

Het themanummer is een samenwerking tussen onderzoekers van De Haagse Hogeschool (lectoraten Grootstedelijke Ontwikkelingen en Urban Ageing), Erasmus School of Health Policy & Management (sectie Health Care Governance) en Universiteit Leiden (Instituut Bestuurskunde). Het themanummer is tot stand gekomen in wisselwerking met het project SIA RAAK MKB – Naar Verantwoorde Rebellie dat tot eind 2021 loopt.

Twee bijdragen in het themanummer kunnen gratis worden gelezen en gedownload.

Introductie bij het themanummer: wat verstaan we onder rebellie en waarom is het nodig?
Auteurs: Marianne van Bochove, Katja Rusinovic, Suzanna Koops-Boelaars

Artikel ‘We gaan het gewoon doen!’, over rebelse initiatieven in huisvesting en onderwijs
Auteurs: Marianne van Bochove, Katja Rusinovic, Suzanna Koops-Boelaars, Joost van Hoof

Dit artikel geeft een overzicht van de evidentie die er bestaat voor lichtinterventies in verpleeghuizen voor mensen met dementie. Deze interventies betreffen zowel elektrische verlichting als daglichtinterventies die in een 37-tal artikelen staan beschreven. In de studie is gekeken naar de invloed van licht op 7 categorieën van gezondheid. Hoewel de algehele bewijsvoering gering is, zijn er voorzichtige positieve effecten gevonden op gedrag (agitatie) van mensen met dementie, het verminderen van depressieve gevoelens, en het ondersteunen van ruimtelijke oriëntatie en kwaliteit van leven. Het artikel biedt handvatten voor toekomstig onderzoek in dit domein.

Het artikel is geschreven door Ingrid Goudriaan van BrabantZorg in samenwerking met hoogleraar Katrien Luijkx, dr. Marjolein Verbiest en dr. Leonieke van Boekel van Tranzo, Tilburg University, en lector Urban Ageing Joost van Hoof.

Lees het artikel: 
Indoor environmental light in older persons with dementia | CIA (dovepress.com)

Het artikel ‘The Participation of Older People in the Concept and Design Phases of Housing in The Netherlands: A Theoretical Overview’ is in maart 2021 gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Healthcare. Het artikel geeft een overzicht van het belang van participatie van ouderen bij het ontwerp van collectieve woonvormen. Het geeft een theoretisch overzicht van modellen en methoden om daarmee vraag en aanbod beter op elkaar af te kunnen stemmen.

Het artikel is geschreven door Joost van Hoof en Katja Rusinovic (beiden lector De Haagse), Zsuzsu Tavy, Rudy van den Hoven en Jeroen Dikken (docentonderzoekers De Haagse Hogeschool), Suzan van der Pas (lector Hogeschool Leiden), Hanneke Kruise (onderzoeker RIVM), Simone de Bruin (lector Hogeschool Windesheim) en Marianne van Bochove (Erasmus School of Health Policy & Management).

Het artikel maakt onderdeel uit van een reeks artikelen die geschreven worden op basis van de onderzoeksresultaten van het project ‘SIA RAAK MKB Naar Verantwoorde Rebellie: Governance en Inspraak bij Collectieve Woonvormen voor Ouderen’. Op basis van dit artikel is in 2020 nader onderzoek gedaan naar vormen van participatie in Nederland en de opbrengsten van zulke processen. De resultaten hiervan worden later in 2021 verwacht.

Lees het artikel: https://www.mdpi.com/2227-9032/9/3/301/htm

Het uitgebreide overzichtsartikel beantwoordt 10 vragen rondom het belang van gebouwen, de openbare buitenruimte, transport en technologie, staat stil bij de meetbaarheid van seniorvriendelijkheid en kennishiaten, en doet aanbevelingen voor de toekomst.

Het artikel is geschreven door Joost van Hoof (lector Urban Ageing), Hannah R. Marston (The Open University, Milton Keynes), Jan Kazak (Wrocław University of Environmental and Life Sciences) en Tine Buffel (The University of Manchester). Den Haag, Wrocław en Manchester zijn, net als meer dan 1100 andere steden, lid van het Global Network for Age Friendly Cities and Communities van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Lees het artikel: Ten questions concerning age-friendly cities and communities and the built environment - ScienceDirect

In februari 2021 publiceerde het wetenschappelijke tijdschrift International Journal of Environmental Research and Public Health een special issue met de titel Age-Friendly Cities and Communities: State of the Art and Future Perspectives. Deze special issue omvat 30 bijdragen over het thema seniorvriendelijke steden en gemeenschappen. De special issue biedt een kritische beschouwing en een overzicht van de laatste stand van zaken op het vlak van seniorvriendelijke steden. Dit programma werd in 2007 door de Wereldgezondheidsorganisatie gelanceerd. De special issue behandelt, naast een redactioneel commentaar, in een aantal papers de volgende onderwerpen:

• seniorvriendelijke wijken en samenlevingen (7 papers)

• huisvesting (3 papers)

• seniorvriendelijk transport (2 papers)

• gezondheidszorg (4 papers)

• sociale inclusie (4 papers)

• technologie in relatie tot seniorvriendelijke steden (9 papers)

De gastredacteuren lector Joost van Hoof (De Haagse Hogeschool, lectoraat Urban Ageing) en Dr Hannah R. Marston (The Open University, Milton Keynes) willen benadrukken dat er een behoefte bestaat aan meer interdisciplinaire samenwerking op het vlak van seniorvriendelijkheid, zodat er door samenwerking tussen de verschillende sectoren seniorvriendelijke steden ontstaan voor alle generaties. De inhoud van de special issue kan bijdragen aan het vergroten en de verdere verspreiding van kennis, en om de huidige seniorvriendelijke agenda en narratief verder te ondersteunen.

Alle artikelen zijn (gratis) te downloaden via: https://www.mdpi.com/journal/ijerph/special_issues/Age_Friendly_Cities

De artikelen zijn ook in boekvorm beschikbaar: https://www.mdpi.com/books/pdfview/book/4127

Onderzoekers van de lectoraten Grootstedelijke Ontwikkeling en Urban Ageing hebben samen met de Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM) een eerste artikel geschreven in het kader van het project Naar Verantwoorde Rebellie. Dit artikel verscheen onlangs in het tijdschrift International Journal of Environmental Research and Public Health. Voor het onderzoek zijn zeventien bestuurders, sociaal ondernemers en toezichthouders geinterviewd die betrokken zijn geweest bij het oprichten van een nieuwe woonvorm voor ouderen. Deze betrokkenen staan erom bekend dat zij “het anders dan anderen doen”. In de gesprekken kwamen zaken aan bod zoals de werkwijze om tot een succesvolle nieuwe woonvorm te komen in een werkgebied dat een complexe regelgeving kent. Het artikel sluit af met aanbevelingen voor anderen om innovaties op het gebied van wonen en ouderen mogelijk te maken. Het artikel vormt de opmaat richting onderzoek naar inspraak van ouderen bij nieuwe woonvormen, en een Manifest dat eind 2021 klaar moet zijn.

Artikel:
Rusinovic, K.M., van Bochove, M.E., Koops-Boelaars, S., Tavy, Z.K.C.T., van Hoof, J. (2020) Towards responsible rebellion: How founders deal with challenges in establishing and governing innovative living arrangements for older people. International Journal of Environmental Research and Public Health 17(17):6235 doi: 10.3390/ijerph17176235

Gratis te downloaden via onderstaande link:
https://www.mdpi.com/1660-4601/17/17/6235

Wil je meer weten over het project Naar Verantwoorde Rebellie, ga dan naar:
https://www.verantwoorderebellie.nl

Samen met onderzoekers van Tilburg University, en de Poolse Jagiellonian University en Wrocław University of Environmental and Life Sciences is een artikel geschreven over urban ageing in het internationale tijdschrift International Journal of Environmental Research and Public Health. Het artikel biedt een overzicht over het vakgebied van Urban Ageing en de uitdagingen die steden hebben om seniorvriendelijke te worden. Het model van age-friendly cities van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO staat centraal. De steden Den Haag en Krakau worden in een korte analyse nader beschouwd op de acht domeinen van het model.

Artikel:
van Hoof, J., Kazak, J.K., Perek-Białas, J.M., Peek, S.T.M. (2018) The challenges of urban ageing: Making cities age-friendly in Europe. International Journal of Environmental Research and Public Health 15(11):2473. doi: 10.3390/ijerph15112473

Gratis te downloaden via onderstaande link:
https://www.mdpi.com/1660-4601/15/11/2473